Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ - Otomobil üretiminde yüzde 7’lik bir gerileme olsa da sıfır araç satışlarında rekorlar kırılıyor. Bankaların araç kredisi faiz oranlarını yüksek tutması, verilen kredi miktarının da ihtiyacı karşılamayacak kadar az olması, vatandaşların araba hayallerini suya düşürüyor. İzmir Otomotiv Derneği Başkanı Mehmet Torun, krediye erişimin son derece kısıtlı olmasına rağmen sıfır araç satışlarının çok iyi gittiğini, ancak 2. El piyasasının durma noktasına geldiğini açıkladı.
TÜRKİYE’DE 13 MARKA, 17 FARKLI TESİSTE OTOMOBİL ÜRETİYOR
Sıfır araç satışlarında geçtiğimiz Eylül ayında 60 binlik satışla bir düşüş yaşandığını, ancak Ekim ayında 97 bin satışın gerçekleştiğini anlatan Başkan Torun, “Bu da çok iyi bir rakamdır” ifadesini kullandı. Başkan Torun, piyasayla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
“2023 senesinde dünya genelinde toplam 100 milyona yakın araç üretildi ve bunun 30 milyonunu Çin üretti. Çin, bu konuda hem teknolojik olarak hızlı, hem de üretim açısından hızlı. Bu durum, otomobil üretimini etkileyen diğer sektörleri de etkiliyor. Mesela Fransa’da bir lastik firması, küçülmeye gideceğini, işçi çıkaracağını kamuya duyurdu. Neden? Çünkü Çin’in lastikleriyle rekabet edemez hale geldi. Türkiye’de toplam 13 marka, 17 farklı tesiste otomobil üretiliyor. Geçen yıl dünyanın araç üreticileri arasında Türkiye 13’üncü sırada yer aldı. Avrupa’da hafif ticari araç üretiminde 6’ncı sıradayız. Üretim maliyetlerinin artması, personel ve enerji maliyetlerinin yüksekliği, daha çok üretim yapılmasının önünde engel teşkil ediyor.”
SIKINTILARA RAĞMEN SATIŞLARIN YÜKSEKLİĞİ, ŞAŞIRTICI VE SEVİNDİRİCİ
Araç kredisi oranlarının yüksek, verilen kredi miktarının ise düşük olmasının, sıfır araç piyasasını olumsuz etkilemediğini belirten İzmir Otomotiv Derneği Başkanı Mehmet Torun, “Hayret verici bir şekilde, araç kredilerinin oranlarının yüksekliği, bankanın verdiği miktarın düşüklüğü, birinci el piyasasını etkilemiyor” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Öyle ki, mevduat faizlerinin bu kadar yüksek seyrettiği bir dönemde, döviz kurları stabilken, bu kadar çok aracın yatırım amaçlı alınıyor olması, sektör açısından sevindirici ve çok şaşırtıcı bir durumdur. Bankalar doğru dürüst kredi vermiyor. Sıfır araba alanlar, ya tamamını nakit ödeyerek alım yapıyor, ya da otomobil kredisi alamayınca tüketici kredisi alarak araç alıyor. Ama ikinci el piyasasına göre sıfır araç satışlarının çok yüksek olduğunu söyleyebilirim. 2023 yılında Türkiye’de perakende hafif ticari araç satışı 1 milyon 200 bindi. Bu Türkiye için tarihi bir rekordu. İlk defa 1 milyonu geçti. Bu sene, aynı hızla hafif ticari araç satışı Haziran ayına kadar devam etti. Haziran ve Temmuz’da küçük bir düşüş yaşandıktan sonra tekrar yükselişe geçti. Bu yıl rakamın 1 milyonun altında kalacağını düşünüyorduk ama sanırım 1 milyonu geçeceğiz, hatta yen bir rekor dahi kırabiliriz.”
İTHAL YEDEK PARÇAYA ERİŞİM GİDEREK ZORLAŞIYOR
İzmir Otomotiv Derneği Başkanı Mehmet Torun, 2. El piyasasında araç fiyatlarının geçen senenin rakamlarının çok altına indiğini, buna rağmen bu piyasada işlerin kötü gittiğini ifade etti:
“Otomotiv denince akla sadece otomobil üretimi ve sıfır otomobil satışı gelmesin. Birinci el araç satışları, sektörü memnun ederken, ikinci el araç satışları durma noktasına geldi. Geçtiğimiz Haziran ayından bu yana rüzgar farklı esiyor. Fiyatlar, geçen senenin çok çok altına düştüğü halde ikinci el piyasası toparlanamadı. Oto yedek parça ihracatında ürün çeşidimizin azaldığını görüyoruz. İhracatçı bir yandan döviz artışı bekliyor. İç piyasada ithal yedek parça ürünlerine erişim giderek zorlaşıyor, çünkü fiyatlar çok yükseldi.”