Metehan UD / EGEDESONSÖZ – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dünkü Kabine Toplantısı'nın ardından icra takibine düşmüş dosyası bulunan vatandaşlarla ilgili açıklama yapmış ve 2 bin lira ve altındaki borçlarını tasfiye edileceğini duyurmuştu. Düzenleme ile birlikte 10 milyon dosya ve yaklaşık 5,5 milyon vatandaş, icra takibinden kurtulması bekleniyor.
İzmir'de ise ağırlaşan ekonomik kriz ortamında temel ihtiyaçlarını dahi karşılamakta güçlük çeken ve gelir kaybına uğrayan vatandaşlar çözümü ihtiyaç kredilerinde ve kredi kartlarında aramaya çalışıyor. Kredi kartlarına ve kredilere sığınan vatandaşlar ise borç yükünün altında eziliyor. Kişi başına ortalama bireysel kredi riski en yüksek iller ise sıralamasında İzmir, birinci sırada yer aldı. İzmir'in kişi başına ortalama kredi riski miktarı ise 30 bin 115 TL. Bireysel kredi kartı riski en yüksek iller arasında 3'üncü sırada yer alan İzmir'de vatandaşların 16,4 milyar TL borcu bulunuyor.
İCRALAR YÜZDE 40 ARTTI
Krizden dolayı Türkiye'de borçlu sayısının artmasıyla birlikte adliyelerdeki icra takip dosyaları da yetişilemez bir hale geldi. İzmir'de geçtiğimiz yıl 58 bin 224 ilamlı ve 432 bin 168 ilamsız icra dosyası açıldı. 2020'de 352 bin 866 icra dosyası açılmasına karşın bu sayı 2021'de 490 bin 422'ye kadar çıktı. Yüzde 40'lık artış yaşanmış durumda. İzmir'deki icra dairelerinde 2022'ye 1 milyon 428 bin 695 dosya devrederken sadece 225 bin 379 icra dosyası sonuçlandırıldı.
Artan icra dosyaları vatandaşların yaşadığı ekonomik krizlerin en yakından tanığı olan muhtarlıklara da yansımış durumda. Evde olmayan ya da tebligatı kabul etmeyen vatandaşlardan dolayı muhtarlıklarda yığınla tebligat birikmiş durumda. Postacılar özellikle yoksulluğun yoğun olarak yaşandığı mahallelerde her gün onlarca icra tebligatı muhtarlıklara bırakmak zorunda kalıyor.
'ATATÜRK BÜSTLERİ ÇALINDI'
Biz de kentin en yoksul semtlerinde yer alan muhtarlarla krizde yaşadıklarını konuştuk. Gültepe'de yer alan 9 bin nüfuslu Murat Mahallesi'nin muhtarı Eşref Topkaya, krizle birlikte işsizliğin arttığını belirterek 'İnsanlar kahve köşelerinde oturuyor. Hırsızlık olayı çok arttı. Emniyet de biliyor, merdivenli dik sokaklara yaşlılar rahat çıkabilsin diye korkuluk demirleri yaptırmıştık, çoğunu çaldılar. Yıkılan bir lisenin demirlerini çaldılar. Defalarca internet kablolarını çaldılar. İki okul ve parkta Atatürk büstleri de çaldılar' dedi
'YARDIM İSTEYENLERİN SAYISI ARTTI'
Günde 15-20 tane tebligatın geldiğini ifade eden Muhtar Topkaya 'Yardım isteyenleri de sayısında da artış var. Kaymakamlıklara ve büyükşehire yönlendiriyorum. Günde 15-20 tane tebligat geliyor, evdekiler almazsa, taşınmışsa ya da evde kimse yoksa bana getiriyorlar. Büyük bir kısmı icra dairelerinden ve aile mahkemelerinden. Ben 3 ay saklıyorum, sonrasında imha ediyorum. Tebligatlar başımıza dert. Kriz milleti etkiledi. İnsanlar bir şeyler alıyor taksitle, sonrasında ödeyemiyor, icraya düşüyor. Yine kredi ve kredi kartlarında da çoğunluk var. Suriyeliler de başladı. Onlara da icradan tebligatlar geliyor artık. Belediye senede birkaç defa gıda veriyor ama yeterli olmuyor' diye konuştu.
'KRİZ ETKİSİNİ DAHA FAZLA GÖSTERDİ'
Basmane semtinde yer alan 4 bin nüfuslu Kubilay Mahallesi Muhtarı Ünal Kalfa da mahallesindeki çoğu insan seyyar işlerde ya da inşaat gibi günübirlik işlerde çalıştığını belirterek 'Seyyar satıcılar 3 yerine 1 satmaya başladı. İnşaat maliyetleri arttıkça çalışanların sayısı azaldı. Bu nedenle bizimkisi gibi mahallelerde kriz daha fazla etkisini gösterir oldu. Herkes bir şekilde ama çorbasını kaynatmaya çalışıyor. Yakın zamanda muhtarlıktan yardım talep edenlerin sayısı arttı. İnsanlar gelip eşinin çalışmadığını, çocuklarının ihtiyaçlarını karşılayamadığını belirterek yardım talep ediyor. Gelenleri kamu kurumlarına yönlendiriyoruz ama bireysel gelen yardımlar da bıçak gibi kesildi. Eskisi kadar yardım da gelmiyor. Yardım dağıtanlar da krize girmiş gibi' dedi.
'GÜNDE 10'DAN 25'LERE'
Pandemi öncesinde gelen 10 tebligatın kriz süreci ile birlikte 20-25'lere kadar çıktığını dile getiren Muhtar Kalfa 'Çoğu icra… Büyük bir kısmı da kredi kartı, telefon borçları. Çoğu tebligatını almıyor. İşsizliğe bağlı olarak mahalle içinde hırsızlık olayları da çok fazla arttı. Bir Şeyh Camisi'nin kapısını çaldılar. Selahhatinoğlu Cami'sinin de amfisini ve hoparlörlerini çaldılar. Elektrik kabloları, su sayaçlarını çaldılar.. Emniyetin bir yere kadar gücü yetiyor. Bunu engellenme şansı olmuyor. Bölgede 600-800 lira iken siyahilerin gelmesinden sonra kiralar da arttı. 2 bin 500, 3 bin liraya kadar çıktı.' ifadelerini kullandı.