Metehan UD / EGEDESONSÖZ - Aydın ve Muğla sınırlarındaki jeolojik ve biyolojik çeşitlilik, kültürel açıdan Türkiye'nin en önemli alanlarından biri olan Latmos (Beşparmak) Dağları taş ocaklarının ve rüzgar enerji santrallerinin ardından bu sefer de definecilerin tehdidi altında.
Latmos'ta yer alan ve yakın zamanda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından arkeolojik SİT olarak tescillen bir tarihi yapı define arayanlar tarafından tahrip edildi. Tahrip edilen alanın bir tapınak olduğu tahmin ediliyor.
LATMOS İÇİN KORUMA STATÜSÜ ÇAĞRISI
Olayla ilgili sosyal medya hesaplarından açıklama yapan Latmos Platformu üyesi Varol Aydın 'Kültürel miraslarımız acımasızca yok ediliyor, bir taraftan madencilik çalışmaları diğer taraftan da definecilerin yaptığı kazılar bu toprakların zenginliklerini yok ediyor.
Bugün gördüğümüz bu kaçak kazı alanı arkeolojik SİT olarak tescillenmiş olsa da korumasızdı, yapılacak bilimsel çalışmaları bekliyordu ama defineciler daha erken davranmış.
Neyse ki zarar verecek kadar ileriye gitmemişler ama başkaları bunu da yapacaktır muhtemelen. Latmos'un birçok yerinde benzer kültürel miraslarımız var, hepsini her an koruyabilmek çok zor, bölgeyi koruyabilecek en etkili ve kolay yol geniş bir sınır çizip koruma statüsüne kavuşturmak, bölgedeki etkin bir koruma statüsü ve kaçak kazılara karşı ağır cezaların uygulanması çok önemli. Ama ne yazık ki madencilik çalışmaları ve şirketler Latmos'un geniş sınırlı bir koruma statüsüne kavuşturulmasını engellemek için büyük ve etkili bir engel oluşturuyor. Bu engeli aşmak, ülkemiz ve tüm Dünya için çok önemli doğal ve kültürel miras alanı olan Latmos'ta acilen geniş sınırlı bir koruma statüsü tanımlanması için uğraşmalıyız.' ifadelerini kullandı.
LATMOS: FIRTINA TANRISININ EVİ
Latmos'un geçmişine dair kültür izleri, Neolitik Dönem'e kadar uzanıyor. Latmos, Anadolu'nun kutsal kabul edilen dağlardan biri. Bu dağ sisteminin en tepe noktası olan Tekerlekdağ, Fırtına Tanrısının evi olarak kabul ediliyor. Fırtına Tanrısı, Hititler döneminde Tarhunt, Antik Çağ'da ise Zeus olarak karşımıza çıkıyor. Antik Yunan mitolojisinde bu dağların, Ay Tanrıçası Selene'nin sevgilisi genç çoban ve avcı Endymyon'u gizlediği mağarayı barındırdığına inanılıyor. Hrıstiyanlık döneminde Latmos bölgesi korunaklı ve huzurlu bir bölge olması nedeniyle manastırlar için bir tercih edilmiş. Latmos'da bilinen en erken buluntular, 7-8 bin yıl öncesine ait kaya resimleri. 1994'te Anneliese Peschlow-Bindokat tarafından keşfedildiği günden bu yana 170'den fazla farklı kaya resmi belgelendi. Bu sayının gelecekte yeni araştırmalar sonucu daha da artması bekleniyor. Latmos kaya resimleri Anadolu'daki en önemli tarih öncesi keşiflerinden biri kabul ediliyor.