Metehan UD / EGEDESONSÖZ - İzmir'in Gaziemir ilçesi sınırında bulunan Aslan Avcı Kurşun Fabrikası tarafından yurtdışından getirilen radyoaktif maddelerin fabrika sahasına gömüldüğü tespit edilmiş, ancak bu atıkların bertaraf edilmesi ve bölgenin çevresel olarak temizlenmesi yönünde şimdiye dek ciddi bir adım atılmamıştı. 2022 yılında ise Nükleer Düzenleme Kurulu tarafından EKOVAR A.Ş. adlı şirketin bölgenin çevresel iyileştirme faaliyetine ilişkin yetkilendirildiği bilgisi ortaya çıkmıştı. EKOVAR ise alanda çalışmalara başlatmıştı.
HALK SAĞLIĞI AÇISINDAN RİSK
Nükleer atıkların bulunduğu alanda başlayan temizlik çalışmalarıyla birlikte kokunun artması ve dönem dönem dumanları yükselmesi halk sağlığı açısından endişelere neden oluyor. Mahalle sakinleri, bölgede gece saatlerinde çalışmalarının yapıldığını belirtiyor. Son olarak fabrika sahası içerisinde çekilen görüntülerde bu sabah saatlerinde çekilen görüntülerde dumanlar yeniden yükseldiği görüldü. Görüntüler ise vatandaşları tedirgin etti.
DUMAN RÜZGARLA TAŞINIYOR
Bölge sakinlerinden Hüseyin Kandemir, son günlerde kokunun yeniden arttığını belirterek 'Bu görüntüler Marstan çekilmedi. Çalışma yok deniyor ama gece gece çalışma yapılıyor. Toprak içerisindeki atıklar içten içe yanıyor. Kamyonlarla getirilen atıklar bu dumanların çıktığı bölgeye dökülmüş. Burası çöp değil nükleer atıkların olduğu yer. İzmirliler zehirleniyor. Burası Mars değil, İzmir'in nükleer atıklarının gömülü olduğu yer. Şu anda rüzgar var. Rüzgarın etkisi ile buradan çıkan dumanlar bütün çevreyi etkiliyor. Gaziemir'i, Karabağlar ve Buca'yı etkisi altına alıyor.'
EKOVAR YETKİLENDİRİLMİŞTİ
EKOVAR A.Ş. geçtiğimiz Ağustos ayında alanda çalışmalara başlamıştı. Çalışmaların 2025 yılı Mart ayında sonlandırılması planlanırken Ekovar Şirketi radyoaktivite ölçümleri ve sahadaki çalışmaları, Nükleer Denetleme Kurulu (NDK) tarafından yetkilendirilmiş A tipi uluslararası gözetim firmasının gözetiminde yapacağını taahhüt etti. Radyoaktif atıkları ise Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) alacak.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü'nün TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi'ne gönderdiği 13 Eylül 2024 tarihli yazıya göre ise çalışma esnasında gaz emisyonu ortaya çıkınca çalışmalar 25 Temmuz 2024 tarihinde durdurulmuş. Henüz atık sınıflandırılması ve sevkiyat işlemlerine ise başlanmamış.
ÇALIŞMA KAYGILARA NEDEN OLDU
Bölgenin temizlenmesi süreci ise çevre sakinleri arasında kaygılara neden oluyor. Sürecin yanlış ve yetersiz yürütüldüğünü öne süren sivil toplum kuruluşları, mevcut temizleme işleminin insan sağlığını ve çevreyi tehdit eden yeni sonuçlar doğurabileceğini ileri sürüyor.
Uzmanlar ise çalışmayı gerçekleştirecek kuruluşun benzeri hiçbir iş deneyiminin bulunmadığını, alanda çalışmaları denetleyecek uzman ve deneyimli bir denetçi firma bulunmadığını, alandan uzaklaştırılacak atık miktarı ve niteliği ile ilgili yeni bir detaylı çalışma yapılmadığını, tamamı açık alanda gerçekleştirilen çalışmalarda, radyoaktif materyal ve diğer tehlikeli maddelerin çevreye dağılmasına neden olacak tozlanma ve yayılım risklerine yönelik önlemlerin bulunmadığını dile getiriyor.
YARGIYA TAŞINDI
EGEÇEP ve bölgeden vatandaşlar ise kullanılan yöntemler ve alınan önlemler uluslararası standartlara uygun olmadığını belirterek temizlik çalışmalarının durdurulması için yürütmeyi iptal istemli iptal davası açtı.