Filozof, kişinin yaşamını olumlayıp üstüninsan konumuna yükselebilmesi için üç aşamadan geçmesi gerektiğini düşünür. Bunlar deve, aslan ve çocuk aşamalarıdır. Deve, 'evetler' aşamasıdır. Kişinin zorunluluklar sahasında olduğu, yükleri yüklendiği, yaşamda ustalar edindiği ve onlara öykündüğü bir süreçtir bu. Aslan aşaması ise, 'hayırlar' aşaması… Ustalarla hesaplaşılan, özgün olma yolunda çöle çıkılan aşama. Ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişkiye benzer bir ilişkidir bu. Çocuk önce anne ve babasını kopyalar. Onlar gibi konuşmaya, onlar gibi yapıp etmeye ve onlara öykünmeye başlar. Ergenlik dönemi, aslan aşamasına benzetilebilir. Ergen çocuk, birey olabilmek adına anne ve babasıyla çatışacak, onlara hayır diyebilecektir. Son aşama ise yine ikonik bir form olarak çıkar karşımıza: Bebek aşaması! Yeniden doğumdur bu. Kişinin dayatılan anlamı reddedip kendi anlamını inşa ettiği evre.

(Dağhan Dönmez- 'Nietzsche ile Akşam Yemeği' kitabından alıntı.)

Hangi aşamadasınız bilmiyorum ama daha önceki yazılarımda çok bahsetmişimdir; kültür/sanatın insan bedeni ve zihnine iyi geldiğinin bilimsel olarak kanıtlandığını.

O yüzden evetler ve hayırları bir kenara bırakıp, kendinize şöyle güzel bir kültür/sanat listesi hazırlayıp, bambaşka bir aşamayı tavsiye etmek istiyorum: Kendine iyilik yapma aşaması. Ben kendim için bunu yaptım ve pek çok etkinlikte karşılaşacağımızı umarım.

Bu arada girişte alıntı yaptığım kitap tavsiyemdir ve yazarını da pek severim.

Önce duyurularla başlayalım!

Mariinsky Orkestrası İzmir'de. Valery Gergiev şefliğindeki konser 2 Ekim'de Efes Antik Tiyatrosu'nda.

Bu yıl 8. kez düzenlenecek İzmir Coffee Festival 11-12-13 Ekim'de Arena'da.

12 Ekim'de Tarihi Havagazı Fabrikası'nda Maksimum Gençlik Festivali düzenlenecek. Festival Kapsamında Adamlar, Sufle, Can Ozan ve Skapova konser verecek sanatçılar arasında. Biletleri www.bubilet.com adresinde satışta.

Oktoberfest 20 Ekim'de Arena'da. Festival kapsamında Burak Kut, Çelik, Ferda Anıl Yarkın, Mansur Ark, Ümit Sayın ve Yeşim Salkım konserleri düzenlenecek.

Türkiye Kültür Yolu Festivali 26 Ekim-3 Kasım tarihleri arasında İzmir'e geliyor! Festival kapsamında Pablo Picasso 'Resimden Seramiğe Bir Serüven' sergisini 26 Ekim-31 Aralık tarihleri arasında ücretsiz olarak Kültürpark Tarih ve Sanat Müzesi Galerisi'nde ve Andy Warhol 'Warhol'un Dünyası- Pop Art'ın İkonu' sergisini de yine aynı tarihlerde Kültürpark Sanat Galerisi'nde ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca yine festival kapsamında gerçekleşecek opera ve konserleri 'Opera' bölümünde paylaştım. Detayları Türkiye Kültür Yolu Festivali'nin web sayfasından takip edebilirsiniz.

Filmekimi bu yıl 'Geldi iki gözümün çiçeği' sloganıyla 24-27 Ekim tarihleri arasında İzmir'de geliyor. Etkinlik kapsamında gösterilecek filmler Paribu Cineverse Konak Pier'de olacak ve gerçekten bu festival kaçmaz, kaçmamalı, kaçırma…

Urla Caz Festivali konserleri bu yıl 4-5-6 Ekim'de ve tüm konserler UrlaDam'da. Konserlerin listesine 'Konserler' bölümünden bakabilirsiniz.

Daha fazlası için lütfen sayfayı kaydırınız.

Konserler

Kültürpark Açıkhava Tiyatrosu

2 Ekim Koray Avcı

3 Ekim Nilüfer

5 Ekim Büyük Ev Ablukada

8 Ekim Buray

11 Ekim Selda Bağcan ve Senforock

16 Ekim Berkay

17 Ekim Melek Mosso

18 Ekim Evgeny Grinko

19 Ekim Ayta Sözeri

23 Ekim Volkan Konak

24 Ekim Kenan Doğulu

31 Ekim Serdar Ortaç

Hayal Kahvesi İzmir

2 Ekim Mary Jane

4 Ekim Zakkum

5 Ekim Gökhan Türkmen

6 Ekim Reckol

9 Ekim Sancak

11 Ekim Dedublüman

12 Ekim Feridun Düzağaç

18 Ekim İrem Derici

23 Ekim Ayna

26 Ekim Ayçin Asan

Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi

3 Ekim İZDSO Açılış Konseri

5 Ekim Kodaly Quartet

6 Ekim Bagjan Oktabr

7 Ekim İZDSO Denizbank Konserleri

10 Ekim Emre Şen

11 Ekim İZDSO Konseri

16 Ekim Olten Filarmoni Orkestrası Konseri

18 Ekim İZDSO Konseri

21 Ekim Duru Nağmeler: Nükhet Duru ve Ahmet Baran

28 Ekim AASSO Cumhuriyet Bayramı Özel Konseri Şef- İbrahim Yazıcı, Solist- Bade Daştan

31 Ekim ACN Türk Gençlik Senfoni Orkestrası

Efes Antik Tiyatro

3 Ekim Teoman

4 Ekim Tan Taşçı

7 Ekim Yalın

Urla Caz Festivali

4 Ekim Jehan Barbur- Sibel Köse- Ali Can Öztürk Quintet

5 Ekim Bülent Ortaçgil- Ceylan Ertem- Birsen Tezer- Sazakan- Peter DiCarlo- Sextet

6 Ekim Mazlum Çimen- Tuluğ Tırpan- Eylem Pelit- Ediz Hafızoğlu- Kerem Görsev Quartet- Cansu Nihal Aksu Quartet

Ooze Venue

4 Ekim Seksendört

5 Ekim Emir Can İğrek

12 Ekim Ahiyan

16 Ekim Mavi

18 Ekim Taladro

19 Ekim Birsen Tezer

25 Ekim Pentagram

6:45 Kordon Pub Bornova

4 Ekim Emre Nalbantoğlu

10 Ekim Louis Stotesbery

12 Ekim Flört

13 Ekim Çağrı Sinci

16 Ekim Şekersiz

19 Ekim İkiye On Kala

Hangout PSM

4 Ekim Selin

5 Ekim Athena

16 Ekim Yaşlı Amca

19 Ekim Dolu Kadehi Ters Tut

20 Ekim Nova Norda

25 Ekim Peyk

27 Ekim Deniz Tekin

30 Ekim Pera

Bostanlı Suat Taşer Tiyatrosu

4 Ekim Mikail Aslan

9 Ekim Redd Softcore

17 Ekim Leman Sam

22 Ekim Nurettin Rençber

24 Ekim Sasa

Dada Artroom

5 Ekim Muammer Ketencioğlu & Agora Minor

İstinye Art

5 Ekim Deniz Tekin

20 Ekim Cafer Nazlıbaş Project

25 Ekim Cansu Nihal Akarsu

Cliff Venue

5 Ekim Breathe

11 Ekim Ağaçkakan

Alsancak Tarihi Havagazı Fabrikası

6 Ekim Duman

11 Ekim Yeni Türkü & Mirkelam

18 Ekim Levent Yüksel

18 Ekim Ozbi

Rene Lokal

10 Ekim Birkan Nasuhoğlu

Bornova Aşık Veysel Açıkhava Tiyatrosu

12 Ekim Funda Arar ile Arabesk Geceleri

Sold Out Performance Hall

25 Ekim Bora Öztoprak

30 Ekim Gökhan Türkmen

Hikmet Şimşek Sanat Merkezi

26 Ekim Ayfer Düzdaş

Sergiler

Joan Mirô eserleri ilk kez İzmir'de! Arkas Sanat Merkezi ve Serralves Vakfı iş birliğiyle resim sanatında özellikle modernizmin büyük ustalarından Joan Mirô'nun çeşitli tekniklerde üretilmiş eserleri 9 Şubat 2025 tarihine kadar Arkas Sanat Merkezi'nde ziyarete açık.

Ayrıca Arkas Alaçatı'da da OP ART akımının kurucusu ve öncülerinden Victor Vasarely'nin eserlerinden oluşan Arkas Sanat Koleksiyonu seçkisini ve 40 yaş altı 155 sanatçının 157 eserinden oluşan 'Yeni Topraklar/ New Lands' isimli Türkiye ve dünyadan 29 koleksiyondan derlenerek hazırlanmış çağdaş sanat seçkisini ziyaret edebilirsiniz.

Bayram Yılmaz'ın 'Paris Yalnızlığı: Bir Şehrin İçsel Portresi' Fotoğraf Sergisi 5 Ekim'e kadar Fransız Kültür Merkezi'nde.

Sanatçı Sema Barlas'ın figüratif eserlerinden oluşan 'An'a Adanmış' isimli sergisi 10 Ekim'e kadar Alsancak BonVivant'a ziyarete açık olacak.

Urla Belediyesi Aryom Kültür ve Sanat Merkezi'nde Günay Kazçın'ın 'Bilinç Akışı' isimli Resim Sergisi 6 Ekim'e kadar ziyarete açık olacak.

Sanatçılar Cemal Meydan, Canan Erdönmez, Gülcan Batur, Leyla Öğüt,

Meltem Ok, Mustafa Kula, Neslihan Şirin, Neşem Ertan, Nesrin Önlü, Öznur Enes, Pelin Dikmen, Sedef Acar ve Sevda Demir Parlak'ın eserlerinden oluşan 'Döngüye Çağrı- Lif Sanatı Sergisi' 4 Ekim'e kadar İzmir Kültür Sanat Fabrikası'nda.

Ozan Ünal'ın Heykel Sergisi 3-13 Ekim tarihleri arasında UrlaDam'da.

Milli Mücadele'nin son günlerinde yaşanan İzmir ve Batı Anadolu'daki yangınları merkezine almış ve pek çoğu da ilk kez görülecek fotoğraf, film, belge ve objelerden oluşan 'Yanık Yurt- Kurtuluş Savaşı'nda İzmir ve Batı Anadolu Yangınları' Sergisi 20 Haziran 2025'e kadar Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi'nde ziyarete açık olacak.

İzmir Kent Arşivi ve Müzeler Şube Müdürlüğü'nün katkılarıyla hazırlanan 'İzmir'in Kurtuluş Bayramı' Sergisi 27 Kasım'a kadar Vasıf Çınar Meydanı'nda.

Salvador Dali, Pablo Picasso, Komet, Fikret Otyam, Mehmet Güleryüz ve Nuri İyem gibi pek çok önemli sanatçıların eserlerinden oluşan 'Büyük İşler Büyük Ustalar' isimli sergiyi 10 Ekim'e kadar Tarihi Akın Pasajı'nda ziyaret edebilirsiniz.

26 sanatçının sulu boya, yağlı boya, akrilik, pastel boya ve karışık tekniklerden oluşan eserleri 'Gökkuşağı Karma Sergisi' adıyla 27 Ekim'e kadar İzmir Sanat'ta.

2011 yılında aramızdan ayrılmış olan İzmirli modacı Esin Yılmaz, Feryal Akgün'ün modacıya ait işleme ve kumaşlara tekrar hayat vermesiyle 'Esintiler- Esin Yılmaz Anısına…' adıyla hazırlanmış bir sergiyle anılacak. Sergi 3-12 Ekim tarihlerinde Galeri A'da ziyarete açık olacak.

Şevki Köse'nin 'Zeytin İnsanları' isimli Heykel Sergisi 3 Kasım'a kadar Seferihisar Atlantis Otel'de.

Kendine Ait Bir Oda'nın İskele Sergileri Projesi kapsamında Diyarbakırlı sanatçı Erkan Özgen'in 'Zamanın Hafızası/ The Memory of Time' sergisini gezmek için son gün 2 Ekim. Sergiyi Karşıyaka Vapur İskelesi'nde ziyarete edebilirsiniz.

Sanatçı Levent Aydaş'ın 'Alamet' isimli Resim Sergisi 4-25 Ekim tarihleri arasında UrlaDam'da. Sergi, sanatçının mitolojik kadim izlerini günümüzle buluşturan eserlerinden oluşuyor.

Esat Erçetingöz'ün 'Flamingo Adası' Fotoğraf Sergisi 22 Ekim'e kadar İzmir Kültür Sanat Fabrikası'nda ziyarete açık olacak.

Bizce Seramik sanatçıları Nalan Atalay, Deniz Ayhan, Arzu Berk, Yelda Çakı, Şebnem Çetiner, Banu Bilge Çolak, Oya Gözmen, Özlem Tüzer Koç, Asuman Men, Melek Okan, Filiz Keyder Özkan, Hatice Turan ve Sevil Tüzer'in eserleri 'Bizce Karma Sergisi' ismiyle 5-27 Ekim tarihlerinde Pintura Urla Galeri'de.

Ayşegül Deveci ve öğrencileri tarafından hazırlanan 'Esma'nın Büyüsü' Tezhip Sergisi 15 Ekim-4 Kasım tarihleri arasında Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi'nde ziyarete açık olacak. Ayrıca yine Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi'nde 'Kadın Anlatılarında Cumhuriyet' sergisini de 4 Ekim-4 Kasım tarihleri arasında ziyaret edebilirsiniz.

21 Ocak 2024'te Abhazya'nın başkenti Sohum'daki Abhazya Ulusal Galeri'nin deposunda çıkan yangında yanan birçok tarihi eser ve arşivlerin içinden çok küçük bir kısmı sanatçı ve sanatseverler tarafından kurtarılır. Bu yangına ve yok oluşa tanılık eden 10 sanatçı Asida Akhuba, Adamur Arshba, Apsha Hagba, Astanda Çamagua, Batal Capua, Sabina Kvarçeliya, Diana Hintba, Oleg Çediya, Saida Kvitsiniya, Sipa Labahua ellerindeki kendi malzemeleriyle neredeyse yok olmuş geçmişlerini yeniden üretmek ve tarihe yeni not düşmek amacıyla bir araya gelir ve farklı disiplinden oluşan eserler üretirler. 'İS' adıyla gerçekleşen bu sergiyi 27 Ekim'e kadar Hayy Open Space'de ziyaret edebilirsiniz.

Tiyatro

Bostanlı Suat Taşer Tiyatrosu

2 Ekim Meksika Açmazı

5 Ekim 'Niloya Sürpriz Yumurta Müzikali'

6 Ekim 'Mahşer-i Cümbüş'

7 Ekim 'Seviyorsan Git Ayrıl Bence'

8 Ekim Berfu & Eser Yenenler- Çift Terapisi

10 Ekim 'Çingeneler Zamanı Müzikali-Ederlezi'

13 Ekim 'Süt Kardeşler'

14 Ekim Müjdat Gezen ile İnteraktif Gösteri

15 Ekim 'Tatlı Kaçık'

16 Ekim Aşkım Kapışmak ile İlişkiler Komedisi

18 Ekim 'Meçhul Paşa'

19 Ekim 'Şen Makas'

20 Ekim Özgür Turhan- Yenisi Stand Up

23 Ekim Kaan Sekban Stand Up

25 Ekim Sefa Doğanay Show

26 Ekim 'Seni Seviyorum İyi ki Ayrılmışız'

27 Ekim 'Uykusuz Bir Rüya, Salim'

28 Ekim 'Yaz Gecesi' Müzikal

Sardunya Alsancak

2-19 Ekim Bizim Komedi Kulübü

3-18 Ekim Aldante Doğaçlama Tiyatro

4-22 Ekim Tezat Talk Show

5-28 Ekim Açık Mikrofon

6-13-20 Ekim One Night Stand Up

9 Ekim Bir Varmış Bir Yokmuş

10-24 Ekim Falan Stand Up

11-26 Ekim Alsancak Kafası Talk Show

12 Ekim İzmir Talk Network

14 Ekim Serdar Nalçakar Stand Up

15-29 Ekim Gizem Özkan Stand Up

16 Ekim Taha Ercoşkun Stand Up

17 Ekim Cihan Yoldaş Stand Up

23 Ekim 2 Erkek 1 Kadın Stand Up

25-31 Ekim Alsancak Stand Up Gecesi

30 Ekim 'Dakiktör'

Tiyatro Durağı

3 Ekim 'Kusursuz'

4 Ekim 'Tanrı Misafiri'

5 Ekim 'Aşkta Galip Yoktur'

Bi'nevi Sahne

4 Ekim Alsancak Stand Up Gecesi

5-25 Ekim Bi'nevi Doğaçlama

9 Ekim Neden Yazıyorum

11 Ekim Bi'nevi Açık Mikrofon Stand Up

12 Ekim Işık Elçi- Kişisel Gelişim mi, Kişisel Gerilim mi? Stand Up

18-30 Ekim 'Psikoz 4.48'

19 Ekim Berkan Priştine Stand Up

24 Ekim İki Erkek Bir Kadın Stand Up

Maske Sanat

4-16-30 Ekim Göm Talk Show

5-13 Ekim 'Don Kişot'

5 Ekim 'Prometheus'

6 Ekim 'Şakacı Fırfır'

9-23 Ekim Aldante Doğaçlama

11-26 Ekim 'Maaile'

12 Ekim 3 Sap Doğaçlama

12-20 Ekim 'Masalını Kaybeden Prenses'

18 Ekim 'Zümrüd-ü Anka'

19-27 Ekim 'Sev, Sev, Sevme'

19 Ekim 'Zaman Makinesi'

25 Ekim 'Bir Varmış Bir Yokmuş'

Peron Sanat

4-5-11-12-18-19 Ekim 'Gergedanlar'

Boyoz Akdemi Sanat Merkezi

5 Ekim 'Aşkta Galip Yoktur'

13 Ekim 'Duygusal Sızıntı'

26 Ekim 'Burun'

Tiyatro İzmir Sanat Merkezi

5-18-25 Ekim 3 Sap Doğaçlama

19 Ekim 'Aşkta Galip Yoktur'

İstinye Art Performance Arena

5 Ekim Özlem Kosif 'Hayatım Yanlış Anlama'

6 Ekim 'Seviyorsan Git Ayrıl Bence'

7 Ekim Berfu & Eser Yenenler- Çift Terapisi

14 Ekim 'Haybeden Gerçeküstü Aşk'

16 Ekim İlker Gümüşoluk- Tek Kişilik Gösteri

17 Ekim 'Meçhul Paşa'

20 Ekim Miray Akovalıgil 'Ya Bende Bir Şey Yoksa?' Stand Up

27 Ekim Gökhan Ünver

İzmir Performance Hall

5 Ekim İzmir Stand Up Gecesi

11 Ekim 'Azize Show'

12 Ekim Özkan Çelik Stand Up

18 Ekim Berkan Aytekin ve Arkadaşları Stand Up

18 Ekim Salih Tıraş Stand Up

19 Ekim Müşkülpesent Stand Up

23 Ekim Yunus Emre Gündüz- Varınca Ara Stand Up

25 Ekim Kemal Ayça Stand Up

30 Ekim III. Yavuz Stand Up

Kültürpark Açıkhava Tiyatrosu

6 Ekim Anadolu Ateşi

7 Ekim 'Cimri'

20 Ekim 'Hücreler'

21 Ekim Yasemin Sakallıoğlu- Doğru Koca Nasıl Seçilir? Stand Up

22 Ekim 'Richard'

30 Ekim 'Saatleri Ayarlama Enstitüsü

Narlıdere Atatürk Kültür Merkezi

6 Ekim 'Seviyorsan Git Ayrıl Bence'

7 Ekim 'Koca Ütüleme Rehberi'

6:45 Bornova

8 Ekim Stand Up Falan

24 Ekim Hikmeti Tabiyeci- Belamı Arıyorum Stand Up

27 Ekim Körkütük Show

31 Ekim Ali Rıza Tanyeli- Kendime Düşünceler Stand Up

Sekizde Sahne

9-30 Ekim 'Canfeda Çıkmazı'

10 Ekim 'Nihayet Bitti'

12-26 Ekim 'Aryan'

19 Ekim 'Kül Kedisi Öldü'

25 Ekim 'Bir Mudhik Oyun'

Nazım Hikmet Kültür Merkezi

9-25 Ekim 'Dönüşüm-Samsa'

11 Ekim 'Aşk Eski Bir Yalan'

15 Ekim 'Sokrates'in Savunması'

16 Ekim 'Burun'

Han Tiyatrosu

10-11-12 Ekim 'Karanlıkta Kadınlar Sarı Görünür'

16 Ekim Oyun Hamuru Tiyatrosu- Doğaçlama Tiyatro

18-19 Ekim 'Benim Öküz'

25 Ekim 'Einstein ve İzafiyet'

29 Ekim 'Atatürk'ü Anlat Bana'

30 Ekim 'Fikriye'

Tiyatro Salt

12-18 Ekim 'Ben Berlin'

19-25 Ekim 'Balık Kılçığı'

26 Ekim 'İtirazım Var Masallara'

Atatürk Kültür Merkezi

13 Ekim 'Antonius ve Kleopatra'

14 Ekim 'Süt Kardeşler'

16 Ekim 'Aşk Hikayen Düşmüş'

19 Ekim 'Ölü'n Bizi Ayırana Dek'

25 Ekim 'Seni Seviyorum İyi ki Ayrılmışız'

Güzelbahçe Atatürk Kültür Merkezi

15 Ekim 'Süt Kardeşler'

Hikmet Şimşek Sanat Merkezi

19 Ekim 'Sabahattin Ali-Kıyamadığım'

25 Ekim 'Şakşakçılar'

30 Ekim Sergen Deveci Ketenpere Stand Up

Tiyatro Kök35

25-31 Ekim 'No Man's Land'

Akıl Fikir Kumpanyası

25 Ekim 'Asiye Nasıl Kurtulur?'

İzmir Devlet Tiyatrosu

2-3-4-5 Ekim 'Kontrabas' (Konak Sahnesi)

2-3-4-5-8-9-10-11-12 Ekim 'Münasebetsiz' (Karşıyaka Ragıp Haykır Sahnesi)

8-9-10-11-12-15-16-17-18-19 Ekim 'Kaçaklar' (Konak Sahnesi)

10-11-12 Ekim 'Rembetiko Efsanesi' (Bornova Bozkurt Kuruç Sahnesi)

15-16-17-18-19-22-23-24-25-26 Ekim 'Majestik' (Karşıyaka Ragıp Haykır Sahnesi)

15-16-17-18-19-22-23-24-25-26 Ekim 'Martı' (Bornova Bozkurt Kuruç Sahnesi)

22-23-24-25-26-29-30-31 Ekim 'Hayal-i Temsil' (Konak Sahnesi)

İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları

3-4-5-17-18-19 Ekim 'Rüstemoğlu Cemal'in Tuhaf Hikayesi'

6-13-20-27 Ekim 'Dikkat Nine Çıkabilir!'

6-9-13-20 Ekim 'Soytarılar Okulu'

10-11-12 Ekim 'Helikopter'

24-25-26 Ekim 'Yolcu'

27 Ekim 'Robinson Dans Öğreniyor'

İzmir Devlet Opera Balesi- Bornova Necdet Aydın Sahnesi

3-5-8 Ekim G. Verdi 'LaTraviata' Opera

4 Ekim Mozart Akşamı Konseri

7-24 Ekim Vivaldi Mevsimler Konser

10 Ekim Napoliten Gecesi Konser

11 Ekim İzmir Çocuk ve Gençlik Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Eğitim Konseri

16 Ekim Müze Konseri (İKSF Arkeoloji ve Etnografya Müzesi)

17-19-21 Ekim P. İ. Tchaikovsky 'Kuğu Gölü' Bale

İzmir Kültür Yolu Festivali Programı- Bornova Necdet Aydın Sahnesi

26-29 Ekim T. Akbaşlı 'Yeniden Doğuş' Opera

27 Ekim Tango Tango Konser

28 Ekim İtalyan Akşamı Konser

31 Ekim E. Demirel 'Barış Ormanı' Çocuk Oyunu

Siz de İzmir-İN için önerilerde bulunmak isterseniz [email protected] adresine gönderebilirsiniz.