Metehan UD / EGEDESONSÖZ - Sayıştay Dairesi Başkanlığı İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin şirketlerinden İzmir Fuarcılık Hizmetleri Kültür Ve Sanat İşleri Ticaret Anonim Şirketi'nin (İZFAŞ) 2023 yılı denetim raporunu açıkladı.
EKONOMİK DARBOĞAZ VURGUSU
Denetim raporunda yer alan bilgilere şirket 2023 yılını 151 milyon 110 bin 107 lira 26 kuruşla kapattı. Raporda şirketin 2023 yılı sonunda satıcılara olan borçlarının 2022 yılına göre yüzde 116 arttığı şüpheli hale gelen alacakların ise yüzde 3 oranında tahsil edilebildiği bilgisi verildi.
Şirketin ciddi bir nakit darlığı, borçlarını ödemekte ve alacaklarını tahsil etmekte zorlandığının belirtildiği raporda 'Şirketin 2023 yılında tescil edilmiş sermaye azaltım ve artırım tutarının eş zamanlı olarak 100.000.000 TL olduğu görülmüştür. Ayrıca 31.12.2023 tarihi itibariyle Şirketin kısa vadeli yükümlülüklerinin toplamının, dönen varlıklarını 77.937.521,24 TL tutarında aştığı; Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine göre düzenlenen mali tablolara göre faaliyet zararının 158.028.167,04 TL, dönem net zararının 151.110.107,26 TL, geçmiş yıllar zararlarının ise 95.811.734,09 TL olduğu olduğu görülmüştür' denildi.
BAŞKAN DANIŞMANINA ÖZEL HARCAMA
Raporda, şirketle bağı olmayan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Danışmanı Onur Kadir Eryüce'nin giderlerinin şirket tarafından karşılanmasının mevzuata aykırı olduğu vurgulandı.
Raporda 'Büyükşehir Belediyesi başkan danışmanlarından olan O. K.E.'nin yurtiçi ve yurtdışı seyahat harcamaları için 195- İş Avansları Hesabı kullanılmak suretiyle 609.563,24 TL (Avro ve Türk Lirası cinsinden harcamaların toplamı) tutarında personel avansı açıldığı, verilen avanslardan 199.002,72 TL (Avro ve Türk Lirası cinsinden harcamaların toplamı) tutarında harcama yapılmış olduğu ve bu harcamaların ilgisine göre maliyet hesapları ile ilişkilendirilerek kapatıldığı görülmüştür. Ayrıca, aynı kişiye ilişkin olarak 740.08.04 hesap kodunda 127.353,91 TL tutarında seyahat gideri kaydedilmiştir. Bununla birlikte, Şirket tarafından kiralanmış olan araçlardan birinin bahsedilen kişi tarafından kullanıldığı ve aracın akaryakıt giderlerinin Şirket tarafından karşılandığı görülmüştür. Bu kapsamda 2023 yılı için toplam 1.002,48 litrelik yakıt bedeli ile 216.639,00 TL tutarındaki araç kiralama bedeli Şirket tarafından ödenmiştir. Şirketin kendi faaliyetleri kapsamında olmayan harcamaların şirket kaynaklarından karşılanmaması gerekmektedir' ifadeleri yer aldı.
ŞİRKET KARTIYLA OTELDEN ALKOLLÜ İÇECEK HARCAMASI
Sayıştay raporunda şirket kredi kartlarının amacının dışında ve şirket personeli olmayanlar tarafından kullanıldığı da belirtildi. Raporda 'Kredi kartlarının şirket personeli olmayan üçüncü kişiler tarafından kullanıldığı tespit edilmiştir. Örnek olarak, 19.01.2023 tarih ve 699 numaralı ödeme evrakına göre, otelden alkollü içecek ve yemek hizmeti alındığı, ödemenin Yönetim Kurulu Başkanı adına tanımlı şirket kredi kartından yapıldığı, ancak faturanın K.Y. adına düzenlenmiş olduğu görülmüştür. Yine başka bir örnekte ise, Yönetim Kurulu Başkanı'nın 5.10.2023 tarihinde İzmir Torbalı'da gerçekleştirilen cenaze törenine katıldığı, cenaze töreninin öğle namazına müteakip gerçekleştirildiği görsel basın organlarındaki paylaşımlardan anlaşılmıştır. Aynı tarih ve saatlerde, Yönetim kurulu Başkanı'na tanımlı kredi kartıyla Konya'da bir restorana ödeme yapıldığı ödemeye ait kredi kartı fişlerinden tespit edilmiştir. Kamu İdaresi cevabında, Yönetim Kurulu Başkanı adına tanımlı kredi kartının sehven Başkanlık Özel Kalem Müdürü tarafından kullanıldığı ve söz konusu harcama için bu kişiye rücu edildiği belirtilse de, bahsedilen harcamalar yalnızca Özel Kalem Müdürünün yapmış olduğu harcamalardan ibaret değildir. Tüm harcamaların ilgililerine rücü edilerek tahsil edilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, kredi kartlarının Şirket sermayesini koruyacak şekilde kullanılmaması ve ihale mevzuatında belirtilen şekil ve şartların devre dışı bırakılması nedenleriyle kredi kartı kullanımlarının sona erdirilmesi gerekmektedir' denildi.
FAİZ İŞLENMEDİ
Raporda vadesinde tahsil edilemeyen alacaklar için faiz uygulanmadığı vurgulandı. Raporda Şirket tarafından yapılan bazı alımlarda, öngörülen teminatın yüklenici tarafından yatırılmadığı; buna rağmen teminat alınmadan sözleşme imzalandığı ve yüklenici hakkında yasaklama hükümlerinin uygulanmadığı belirtildi.
İHALELERDE KANAL VURGUSU
İZFAŞ tarafından düzenlenen etkinliklerin canlı yayınlanması ile ilgili ihaleler de Sayıştay denetimine takıldı. İhalelerde kanal isimlerinin yer alması ile ilgili 'Kamu İdaresi cevabında, belirtilen mevzuat doğrultusunda gerekli işlemlerin yapılacağı ifade edilmiştir. Bu itibarla, yapılacak ihalelerde 4734 sayılı Kanun'un 12'nci maddesinin ihale dokümanı kapsamında hazırlanacak şartnamelerde belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemeyeceği ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemeyeceği hükmüne uyulması gerekmektedir.' denildi.
Söz konusu ihalelere örnekler
- 23DT514939 doğrudan temin numaralı '19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Kapsamında Canlı Yayın Hizmeti Alımı İşi' gerçekleştirilmiş; işin teknik şartnamesinde 3 ulusal ve 3 yerel tv kanallarında canlı yayın yapılacağı belirtilmiş, ulusal kanal olarak Halk Tv, KRT, Tele1; yerel kanal olarak World Tv, Bir Tv, Kanal Ege Tv isimleri teknik şartnamede açıkça ifade edilmiştir.
- 2023/277423 numaralı 'İktisat Kongresi reklam ve tanıtım çalışmaları kapsamında Halk Tv'de canlı yayın hizmeti alımı' incelenmiş, işin teknik şartnamesinde işin direkt olarak Halk Tv'de yapılacağı belirtilmiştir.
- 2023/426358 numaralı 'Marble İzmir kapsamında Halk Tv'de haber/program yayın hizmeti alımı' incelenmiş, işin teknik şartnamesinde hangi kanalda yayın yapılacağının yine açıkça belirtildiği görülmüştür.
İHALESİZ ALIŞVERİŞLER
Raporda doğrudan temin yöntemiyle yapılan bazı alımlarda piyasa araştırmasının yapılmadığı, gıda yardımı kapsamında verilen alışveriş kartı alımlarının ihale yapılmaksızın gerçekleştirildiği, Şirketin 2023 yılında Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ve Cumhurbaşkanlığı izni olmaksızın İzkültür isimli şirketi kurması, şirket araçlarının ve şirket tarafından kiralanan bazı araçların şirketle ilgili olmayan üçüncü kişilerin kullanımına sunulduğu, şirket yöneticilerinin ve diğer personelin işe alınmalarında düzensizlikler ve mevzuata aykırılıklar olduğu da vurgulandı.
YURT DIŞINDA 2 KİRALIK TAŞINMAZ
Yine raporda şirketin kendi bünyesinde TİS kapsamı dışında çalıştırdığı iki avukatı bulunmasına rağmen sözleşmeli avukatlara takip ettikleri işler kapsamında 623 bin 931 TL ödeme yapıldığı, şirketin ticari faaliyeti dışındaki işler için gider yapılması ve bu kapsamdaki mal ve hizmet alımlarının mevzuata uygun olmadığı, şirketin yurt dışında 2 taşınmaz kiraladığı, temsil ağırlama harcamalarının amacının, niteliğinin ve miktarlarının belirsiz olduğu bilgisi de yer aldı.
