Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu,tiyatro dünyasının nadir konuşulan halbuki çok sık konuşulması ve üzerinde durulması gereken bir tiyatro adamı. Kimdir Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu, ne demiş?ve ne yapmıştır?önce bunlara değinelim daha sonra da bugünün tiyatrosuyla karşılaştıralım...
1887 yılında İstanbul'da doğan Baltacıoğlu, 1903'de Vefa lisesini bitirdikten sonra bügünkü adıyla İstanbul Üniversitesi fen fakültesi bitkibilim bölümünü bitirmiş. Öğrencilik yıllarında devlet kütüphanelerinde memur olarak çalışan Baltacıoğlu, okumanın ve okutmanın faydalarını anlatmakla o tarihte bile kendisini görevlendirmişti. İlkokullarda öğretmenlik yapan Baltacıoğlu, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından incelemelerde bulunmak için Fransa'ya gönderilip,İngiltere,Belçika ve İsviçre'de de incelemelerde bulunup ülkesine geri dönüyor ve sıcağı sıcağına Eğitim ve Ögretimde Devrim adlı yapıtını yayınlıyor. Yaptıklarıyla ve yazdıklarıyla yalnız sanat ve eğitim adına değil, memleket için de faydalı olan Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu yenilikçi kimliğiyle her geçen gün daha da fanatiklerini arttırıyordu. Klasik eğitimlerin zamanını doldurduğunu düşünen Baltacıoğlu, geleneksel sıra düzenini, sınav sistemini yıktı ve ders kitaplarını kaldırdı. Yurdumuzda ilk karma eğitim, okul_aile yakınlaşması, açıkhava dersleri,kır gezintileri, okul tiyatrosu uygulamalarını gerçekleştirdi. Dört kez Edebiyat Fakültesi dekanlığına,1923'te rektörlüğe seçildi. Cumhuriyetin ilk rektörü oldu.İstanbul ve Gazi Üniversitesi'ninde rektörlüğünü yapan Baltacıoğlu bir süre Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi'nde eğitim bilim kürsüsünün başkanlığını yaptı. Türkiye'nin ilk liberali olan Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu, Dünya'da liberalizim yeni yeni yaygınlaşırken,Türkiye liberalliğin ne olduğunu bilmezken, liberal olduğu için çok ağır eleştiriler altında kalan Baltacıoğlu,hiç aldırış etmeden inandıkları uğruna yoluna devam etti. Atatürk'e çok yakın olmasına rağmen bir türlü Atatürk'le biraraya gelemeyip,istek ve düşüncelerini de paylaşamaması Atatürk'le dostlukluğunun bir türlü pekişememesine sebeb oldu. İsmet İnönü Cumhurbaşkanı iken, Afyon ve Kırşehir Milletvekilliği yaptı.
Yenilikçi bir tiyatro yazarı olan Baltacığlu, oyuncuların klasik, yani bilinen düzenle oynamaları yerine şahsi oyunculuklarının ön plana çıkmasına değer vermiştir.Öz Tiyatro, Tiyatronun Özü başlıklarıyla karşımıza çıkan tiyatro adamı Baltacıoğlu insan enerjisiyle tiyatronun rengini buluşturduğunda şöyle diyor"Bütün gücünü ve dinamiğini oyuncunun dehasından alan bir tiyatro etkinliği, mutlak gerçeğe ulaşmış demektir. Bu tiyatroya ben öz tiyatro diyorum." Öz tiyatro'nun ilkeleri, 1.Tiyatro'nun yaratıcı kökeni oyuncu'dur. 2.Tiyatro'nun bütün yardımcı ögeleri oyuncunun çevresinde toplanmalıdır. 3. Bütün tiyatro ögelerinin değeri, oyuncunun yaratıcı etkinliğine yaptıkları görev derecesiyle ölçülür. Tiyatro adına sayısız eserleri bulunan Baltacıoğlu aynı zamanda Kur'an-ı Kerim'in Tercümesini hazırlamış, mealini yazmıştır. Bugünkü çağdaş yönetmen ve oyuncuların gördüğünü 70 yıl evvel gören Baltacıoğlu, bu seferde muhafazakar kimliğiyle karşımıza çıktı. Muhafazakar ve milliyetçi yapının insanı olan Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu'nun şahsı ve eserleri, tiyatro bilgileri, mutlaka günümüz tiyatro oyuncuları ve konservatuar öğrencileriyle buluşturulmalıdır... Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu gibi çok sesli,renkli ve yenilikçi bir kimlikte herkesin kendinden bir şeyler bulabileceğine ve sorduğu sorunun cevabını alabileceğine inanıyorum...