Değerli okurlarım, bazen insanlar öyle kaideler getiriyor ki, kendi işlerini zora sokuyor, zaman kaybediyor, maliyet şişiyor.’¶
Vaktiyle, Türk parasını koruma mevzuatı ciltler dolusu kararname, yönetmelik ve tebliğden oluşurdu. Bunun bir tek temeli vardı, oda döviz devletindir kabulü idi. Aslında dövizi kazanan devlet değil, ama merkez bankası işlem yaptığı için böyle bir kabul fazla yadırganmamış. Durum böyle olunca dövizin kullanımı, bulundurulması ve saklanmasını devlet düzenlemeliydi. Bu düzenlemelere karşı gelenlere büyük maddi manevi ve bedeni cezalar veriliyordu.
1980’’nin ortasında ilk adım atıldı ve ’‘döviz devletindir’’ kavramı, ’‘döviz kazananındır’’ kavramı ile değiştirildi. Döviz bulundurmak suç olmaktan çıktı, on binlerce dava düştü, kaçakçı durumunda olan insanlar özgürlüğüne kavuştu.
Ülke bu duruma neden düşmüştü?
Çok basit, sadece yanlış bir kavramdan, batı aleminin yaptığının tersine, birkaç aklı evvel, bu kavramı ortaya attı, kabul edilince de binlerce sayfalık mevzuat hazretleri karşımıza çıktı. Aynı kavram hatası banka sektörü tarafından yapıldı. IBAN numarası olmadan havale yapılmıyor. IBAN numarası 26 karakterlerden oluşuyor. Bu yirmi altı karakteri söylemek bir dert, yazmak başka bir dert.
Bu sisteme niye geçildi?’“Havale yanlış yerlere gidiyor. Banka bu numarayı yazdığında yanlışlar ortadan kalkacak’” denildi.
Evet eskiden de bazı havaleler yanlış yere gidebiliyordu. Banka adı, il ve şube kodu verilerek, hesap no’’su iletiliyordu, havale yapılırken çok nadir halde yanlış bir ile ve şubeye gidiyordu.
Şimdi bakın, 26 sayıdan bir tanesi hatalı olsa havale yanlış yere ulaşıyor.
Şimdi soruyorum; 26 karakterde mi hata yapmak mümkün, yoksa altı karakterde mi?
Elbette 26 karakterde hata yapmak daha büyük ihtimal taşımaktadır.
Bu sistemi getirerek bankalar arasında fonlar bir bakiye verecek, o da faizsiz bir kaynak demek, düşüncesi yok ise fevkalade yanlış bir sistem geliştirilmiş oldu. Karışıklıklar çok daha fazla oluyor. Benim üç havalem vardı, ikisi elime geçmedi.
Neden?
IBAN numarası yanlış yazılmış!
Kim yaptı bu yanlışı?
Efendim telefonda yazdırılırken hata olmuş.
Tabii ki olacak, 26 karakter okunurken biri hatalı söylenebilecek.
Uçak, gemi trafiğinde, bilgi verilirken çağrı no’’su (bu beş altı karakterdir.) Yanlış söylenmesin diye her bir karakter için bir isim verilir. Bu isimler öyle net ve farklı bir söyleniş tarzına sahip ki, yanlış anlaşılma şansı olmuyor. Mesela TC. uçakları için rapor verilirken T için tango, C için çarli adları söylenir. Bunu duyan kişi uçağın veya geminin Türkiye Cumhuriyeti aracı olduğunu anlar.
Her insan telaffuzunda rakamları birbirine karıştırabilir. Bu yanlış ’“IBAN’” demektir. Zaman kaybı, artı maliyet demektir.
Unutmayın ki, kaç banka ile çalışıyorsanız, o kadar IBAN numaranız olacak.
Büyük şirketler artık finansman bölümlerinde IBAN no’’larını saklayan ve bunları havale emirleri üzerine yazan insanlar bulunduracaklar.
İşte size ilave maliyet, işte size zaman kaybı!