İhsan Oktay Anar'ın kaleminden Tire

Usta romancı İhsan Oktay Anar, National Geographic için yazdı... Tireli bir ailenin, asırlardır süregelen hasad ritüeliyle iç içe geçen öyküsü National Geographic'in Kasım sayısında.’

 

İSTANBUL - ’“Puslu Kıtalar Atlası’” ve ’“Suskunlar’” gibi romanlarıyla tanıdığımız Türk edebiyatının önemli ismi İhsan Oktay Anar, National Geographic için yazdı: Tire’’de bir zeytin hasadı.

 

Anar bu kez ailenin birbirinden çok farklı kararkterlerini bir zeytin bahçesinde zeytin toplama mevsiminde biraraya getiriyor.

 

’“...Sofralık ve sabunluk yağ ayrıldı. Ailenin, zeytin çırpmaya ve toplamaya katılan her bir ferdine payı olan yağ gönderildi. Bir kısmı da, muhtaçlara dağıtıldı. Belki yüz yıl önce, bunca kişinin sofrasına giren yağın geldiği zeytinliklerdeki ağaçları dikenler, sulayanlar, aşılayanlar, yani artık yaşamayan bu isimsizler, rahmetle anıldı...’”

 

Anar, bir yandan onların öyküsünü, diğer yandan da zeytinin nasıl bir emekle toplandığını aktarırken, en lezzetli zeytinyağının nasıl olması gerektiğinin sırrını da veriyor.

 

’“...Bu konuda onlarca yöntemi anlatan yüzlere kitap ve binlerce yazı okumuş olabilirsiniz. Dahası, bir zeytinyağı uzmanı, bir gastronom veya bir ’‘gourmet,’’ bir profesyonel olabilirsiniz. Ama kariyerinizin hangi aşamasında olursanız olun, ’‘damak zevkinizi daha da geliştirecek’’ bir yöntem bildiğimi zannediyorum. Ayrıca, bunun size bir malî külfeti olmayacağını, hatta bu yolla biraz para da kazanabileceğinizi garanti edebilirim.’”

 

Kapılar açıldı, sınırlar kaldırıldı... Komşu Suriye’’nin son yıllarda yaşadığı büyük değişimin öyküsü. İktidarın babadan oğula geçmesi sokağa nasıl yansıdı? Beşar Esad yönetiminde Suriye’’de neler değişiyor? Nasıl değişiyor?

 

Ortadoğu’’da kilit rol üstlenmek İsteyen Suriye karanlık bir geçmişten kurtulma mücadelesi veriyor. National Geographic Türkiye Kasım sayısında Suriye’’de babadan oğula geçen yönetimle birlikte Suriye’’de yaşanan değişimleri gözler önüne seriyor.

 

’“...Babasının masasının yanındaki dolabın üzerinde bir kolonya şişesi gördüğünü hatırladı. 27 yıl sonra kolonya şişesini hiç dokunulmamış bir şekilde aynı yerde bulmak onu hayrete düşürmüştü. Bu ayrıntı, bu eski kolonya şişesi, Suriye’’nin kapalı ve yerinde sayan yönetimi, gözleri iyileştirmek için eğitilen Beşar Esad’’ın liderliğini yapmakta kendini yeterli hissetmediği bu bayatlamış diktatörlük hakkında çok şey anlatıyordu aslında...’”

 

Don Belt’’in kaleme aldığı Suriye makalesi, yaklaşık 10 yıldır ikitdarda olan Beşar Esad’’ın, babasının 40 yıllık iktidarının ardından ülkeyi yeniden yapılandırmak üzere yaptıklarını anlatıyor.

 

Profesör Sevil Atasoy yüzyıllardır süregelen bir şehir efsanesinin ardındaki gerçeği açığa çıkarıyor: Mum Gibi Yanan İnsanlar...

 

Tek başına oturan yaşlıca birinin, geride bir kaç kürek kül ve iki sağlam bacaktan başka şey bırakmayacak biçimde aniden tutuşması pek sık görülen bir ölüm değildir. Hele, görünürde bir ateş kaynağı yoksa, üstelik odadaki eşyalar sapasağlam kaldıysa, işe cinler, periler karışmış olabilir mi? 

 

National Geographic Türkiye Kasım sayısında ünlü adli tıp uzmanı Prof.Dr. Sevil Atasoy’’un kaleminden dünyada çok nadir görülen ’“ani insan tutuşması’”nın sırrını açıklıyor:

 

’“... Walter Spiess’’in bedenini, 2006 yılında çevresindeki eşyalara zarar vermeden önemli ölçüde küle dönüştüren şeyin, sanıldığı gibi doğaüstü güçler değil, derisinin altındaki yağı tutuşturan bir kıvılcımdı...’”

 

MADAGASKAR’’IN TAŞ LABİRENTİ

Dört bir yanda sessiz ve bomboş yükselen sipsivri tepeler ve bu kireçtaşı kulelerde yaşayan garip canlı türleri... Yazar Neil Shea ve fotoğrafçı Stephen Alvarez, Madagaskar’’ın biyolojikçeşitliliğiyle ve sivri kayalıklarıyla ünlü Tsingy de Bemaraha Ulusal Park ve Koruma Alanı’’nı NG sayfalarına taşıyor. Buradaki türlerin yüzde 90’’ı, dünyanın başka hiçbir yerinde bulunmayan, endemik türler. Jura döneminden kalma devasa taş bloklar Muazzam kireçtaşı oluşumlarıyla adım atılması neredeyse imkansız, büyük bölümü henüz keşfedilmemiş sarp bir ’“biyo’–kale’” burası.

 

’“...Jura döneminden kalma devasa bir taş blok çözünerek bıçak ucu gibi sipsivri kuleler, girintili çıkıntılı kanyonlar ve mağaralardan oluşan bir labirente dönüşmüş. Bu ıslak mağaralar, diğer hayvanlarla bitkilere sığınak sağlarken insanları kendinden uzak tutuyor...’”

 

Bu gizemli taştan kulelerin arasında keşfedilecek daha çok şey var...

 

Gözalıcı çapkınlar... İzmir denince akla ilk gelenlerden Yalıçapkınlarına dair her şey... Gökyüzünde mavi bir pırıltı... Hızlı kanat çırpışlarıyla havada sabit kalışı ve ani bir dalışla sudaki avını yakalama anı... Yalıçapkınları gözalıcı renkleri ve bir füzeyi andıran hızlı hareketleriyle görenlerin asla unutmayacağı kuşlar arasında.

 

National Geographic Türkiye Kasım sayısında, okurlarını, hepsi de birbirinden gözalıcı özellikte üç yalıçapkını türü ile tanıştırıyor: Avrupa ve Türkiye’’de yaygın olarak görülen yalıçapkını, Türkiye ile birlikte Güney Asya’’da görülen İzmir yalıçapkını ve Afrika’’yla Asya’’nın tropikal alanlarında yaşayan alaca yalıçapkını. Makaleyi kaleme alan kuşbilimci Kerem Ali Boyla, ’“Türkiye Bu üç türün birarada görüldüğü nadir alanlardan biri. Ama bu alanlar giderek azalıyor. Yalıçapkınlarının nesillerini sürdürmesi ise nehir ekosisteminin ve balıkların yaşamasına bağlı’” diyor...

 

DÜNYA AYAĞINIZA GELİYOR

Eylül ve Ekim sayılarında vediği haritalar ile okurlarını Türkiye ve Avrupa coğrafyasıyla buluşturan National Geographic Türkiye, Kasım da Dünya haritası hediye ediyor.

 

NG kartografları tarafından özel olarak hazırlanan Dünya haritası da özel bir yöntemle renklendirildi. Bu ay dergi ile birlikte hediye 100x67,5 santim boyutlarındaki Dünya haritası, ’“Bitki örtüsü ve arazi kullanımı’” ile ’“Nüfus yoğunluğu’” ile ilgili iki ayrı haritayı da içeriyor. En büyük ülkeler ve en yüksek nüfuslu ülkeler gibi bilgilerin de yer aldığı haritanın köşelerinde kutup bölgeleri de ayrı olarak gösteriliyor.

 

National Geographic’’in Türkiye, Avrupa ve Dünya haritaları ofislerde, salonlarda ve çalışma odalarında coğrafyayı ayağınıza getiriyor.

 

Yazıların devamı ve çok daha fazlası National Geographic Türkiye Kasım sayısında. (NTVMSNBC)