01.01.2012 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan Genel Sağlık Sigortası (GSS) konusunda herkesin kafası karışık, kim, nereye, ne zaman prim ödeyecek? Ne kadar ödenecek? Herkes birbirine sorup ne yapacağını öğrenmeye çalışıyor.
Kimler GSS kapsamına alındı?
Herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna prim ödemeyenler, yeşil kartı olmayanlar, bakmakla yükümlü olduğu kişi (anne, baba) statüsünde olmayanlar ya da bu statülerini kaybedenler, sigortasız tarım işçileri, ev hizmetlerinde çalışanlar, kayıt dışı çalışanlar, işsizler, 18 yaşını dolduranlar (lisede okuyorsa 20, üniversite de okuyorsa 25 yaş), kısmi süreli çalışanlar artık GSS kapsamında kayıt altına alınacaklar.
İşin özü artık sigortalı olmayan kalmayacak, herkes GSS kapsamında kayıt altına alınacak. Siz kayıt altına alındıktan sonra ya da süresinde müracaat etmezseniz en üst dilimden prim tahakkuk ettirilecek. Şayet daha düşük geliriniz varsa, belgelerinizle 'gelir testi' yapılması için müracaat edecek ve düşük geliriniz olduğunu ispatlamaya çalışacaksınız.
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat edilecek.
Müracaatlar, adrese dayalı nüfus sistemine göre kayıtlı olduğunuz ikametgahın bağlı bulundu il veya ilçe idarî sınırları içindeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na yapılacak.
Müracaatın, gelir testine tabi tutulacak kişi tarafından bizzat yapılması gerekiyor. Ancak, kanuni temsilciler ile özürlülük ve yaşlılık gibi nedenlerle bizzat başvuruda bulunamayacak olanların için vekiller tarafından da müracaat yapılabilir.
Gelir Testi nasıl yapılacak?
E- devlet burada devreye girecek. Vatandaşların sosyal yardım için başvurularından hak sahipliğinin belirlenmesi ve ilgili yardım ya da desteğin teslimine kadar bütün süreçlerini içeren, takip eden ve online olarak çalışan Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Projesi (BSYHP) üzerinden ön inceleme yapılarak, öncelikle GSS kaydının yapılıp yapılamayacağı tespit edilecek.
Aile fertlerinin bütün banka hesaplarına bakılacak.
Gelir tespiti için, puanlama formülü ile aileye ilişkin gelir tespitleri, BSYHP'deki veriler ve aile ziyaretinden elde edilen veriler değerlendirilerek gelir tutarı tespit edilecek.
Aile bireylerinin harcamaları, gelirleri, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları, sürekli alınan nakdi sosyal yardımlar, aile bireylerinin bankalardaki tüm hesapları ve vakıf personeli tarafından yapılacak tespitler sonucu elde edilen bilgiler neticesinde aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit edilir.
Vakıf personeli gerek görmesi halinde bireyi evinde ziyaret ederek, evin durumuna, eşyaların modellerine, giyim kuşama, yaşam tarzına bakarak değerlendirmede bulunacak. Anlaşılan o ki, vakıf çalışanlarını çok yakında evlerimizde misafir olarak ağırlayacağız.
Yeşil Kartlılara da Test Yapılacak
Mevcut yeşil kartı olanlar vizesi bitene kadar aynı şekilde bunları kullanmaya devam edecekler. Vize tarihi dolduğundan itibaren bir ay içinde sosyal yardım vakıflarına gelir testi için başvuruda bulunmaları gerekiyor. Başvurmazlarsa en yüksek prim üzerinden borçlandırılacaklar.Gelir testinden geçenler yine primsiz GSS'li sayılacak.
Part-Time çalışanlar da 30 gün GSS primi ödemek zorunda
Kısmi süreli çalışanlar, daha önce son bir yıl içinde 30 gün prim ödeyerek sağlık yardımlarından yararlanılabiliyordu. Yeni düzenleme ile, 01.01.2012 tarihinden itibaren eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlamak zorundalar.
Ayrıca, part-time çalışanlar eksik günlerini isteğe bağlı sigortalı olarak da tamamlayabilirler.
Çalışırken sağlık raporu alanlar
Raporlu personel için primlerin 30 güne tamamlanmasına gerek yok. Ancak bir ayı aşan ücretsiz izinlerde genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesi gerekecek.
Öğrenci belgesini vermeyen öğrenciler, GSS 'ndan yararlanamayacak
Okuyan çocuklar, liseye gidiyorlarsa 20 yaşına kadar, üniversiteye gidiyorlarsa 25 yaşına kadar anne babaları üzerinden bakılmaya devam edebilecekler. Ancak, GSS 'dan yararlanmaları için 31 Ocak 2012 tarihine kadar öğrenci belgesi ile SGK'na giriş yaptırmaları gerekmektedir. 25 yaşını dolduran öğrenciler her halükardaGSS'na giriş yaptırmak zorundadırlar.
Kız çocuklarının özel durumu
1 Ekim 2008 öncesinde anne ve babaları üzerinden sağlık yardımı almakta iken çalışmaya başladığı veya evlendiği için sağlık yardımı kesilen kız çocuklarının işten ayrılması ya da boşanarak aile yanına dönmesi halinde yeniden sağlık yardımından yararlanma hakkı getirilmiştir. Bu nedenle GSS primi ödemesi gerekmemektedir.
GSS'ye kayıt yaptırmak için son gün 31 Ocak 2012. Bu tarihe kadar müracaat etmeyenler için en üst limitten prim borcu tahakkuk ettirilecek. Yüksek borç ile karşı karşıya kalmamak için bir an önce gelir testi yaptırmayı unutmayın.