Zamanı geldi çattı! En güzel aşurenin püf noktaları...

Bir evin kilerinde olan ve aklınıza gelebilecek her türlü malzemeye aşurede yer var diyeceğiz ama o kadar da değil tabii.

Ancak belli başlı bakliyatların, çok sayıda kuru yemişin ve belirli taze/kuru meyvelerin aşure tarafından kabul edildiği doğrudur.

Aşure malzemeleri nasıl olmalı: Aşurede hangi malzemeler kullanılır? Bu konu zaman zaman tartışma konusu olsa da aslında aşurenin kapıları neredeyse her türlü lezzete açık.

Farklı yörelerde farklı malzemelerle yapılması da bir gerçektir tabii ki. Mesela Afyon haşhaşla süsler, Bursa kestaneyi kullanmaktan çekinmez.

Kabul gören standart bir tarifi olmamakla birlikte aşurenin olmazsa olmaz malzemeleri var elbet. Buğday, kuru fasulye ve nohut ipi göğüsleyen malzemeler mesela.

Toz şeker ve çeşit çeşit kuru yemiş peşine takılmadan edemeyenlerden. Üzerine de nar taneleri, ceviz ya da tarçın eklenince tadına doyum olmuyor. Malzemeler ağız tadına göre değişse de en çok kullanılan aşure malzemeleri şunlar:

Buğday Kuru fasulye Nohut Çiğ badem

Kuş üzümü Fındık Ceviz

Evinizin bereketi hep artsın, ağzınızın tadı hiç bozulmasın ve şimdiden afiyetler olsun!

Kuru kayısı Nar Kuru incir Kuru üzüm Karanfil

Ama dediğimiz gibi buğday, kuru fasulye ve nohut olduktan sonra içinde, kalanında ne eklemek isterseniz ekleyebilirsiniz.

Evde kalan, mutfakta olan malzemeleri kullanmak için aşureden güzeli mi olur zaten?

Muharrem ayının başlamasıyla evlerde kazan kazan aşureler pişirilmeye, konu komşuya dağıtılmaya başlandı bile.

Güzel bir aşure için bunları bilmeli: Aşure hazırlamanın püf noktaları... Demirbaş malzemelerimizi edindiğimize göre aşure yapmaya başlayabiliriz derdik ama o kadar kolay değil işte. Tarifi hazırlamaya başlamadan önce en güzel aşure nasıl yapılır öğrenmek, bu püf noktaları bir bir uygulamak gerekiyor.

Bereketin ve dayanışmanın sembolü aşureyi, bol bol yapıp dağıtmak adetten olduğuna göre biz de sizlerle tarifini paylaşalım, onu tüm püf noktalarıyla anlatalım ki adet yerini bulsun her bir evde.

Haşlanmış olarak satılan hazır ürünlerden kullanmak istemiyorsanız yapımında kullanacağınız bakliyatları bir gece önceden suda bekletmeniz lazım mesela.

Bir ihtimal düdüklü tencereye sığınacaksanız, şimdiden söylemeliyiz ki bakliyatları suda bekletme gibi Nuh Nebi’den kalan yöntemler, aşure gibi tariflerde daha iyi sonuç veriyor. Çünkü pişirme süresi oldukça kısalıyor, bu da haliyle işinizi kolaylaştırıp aşureye çok daha kısa sürede kavuşmanızı sağlıyor.

Kısacası, aşure yapmaya bir gece önceden niyet edin, kullanacağınız malzemelerden gerekli olanları suyla bir gece önceden buluşturuverin.

Hikayesi de en az kendisi kadar etkileyici olan, mutfak kültürümüzün en lezzetli parçalarından aşure ile ilgili merak ettiğiniz ve bilmeniz gereken her şeyi bir bir sıralayalım o zaman lafı daha fazla uzatmadan.

Kullandığınız suyun kaliteli olması da bir diğer önemli konu. Bu yüzden şiddetle içme suyu kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Sonuçta bu malzemeler de bir olup sizin midenize girecek, musluk suyunu kullanmak istemeyebilirsiniz.

O bir gece önceden suda beklettiğiniz bakliyatların suyu süzülecek, unutmayın. Sonra, ayrı ayrı tencerelerde içme suyu ilavesiyle orta ateşte kaynayacaklar. Hepsi yapısal özelliklerine göre (üç aşağı beş yukarı aynı olsa da) farklı sürelerde haşlanacak. Buğday dışında kalan kuru fasulye ve nohutun haşlama suyu midenizin rahat etmesi için süzülecek ki siz içiniz rahat bir şekilde kase kase aşure yiyebilin, gaz sorunlarıyla mücadele etmek zorunda kalmayın.

Buğdayın suyunu ise süzmeyin, haşlama suyuyla birlikte aşureye kıvam ve tadını verecek asıl malzeme o olduğu için onu en baştan içme suyu ile kaynamaya bırakın. İşin finalinde elimizde kalacak olan ve tüm malzemelerin katılacağı tencere, buğdayı haşladığımız tencere olacağı için tercihinizi raflarda bugüne kadar boş boş beklemiş olan ultra büyük boydan yana kullanın. Aksi takdirde aşure yaparken malzeme ekledikçe defalarca tencere değiştirmek zorunda kalabilirsiniz. Çünkü dedik ya, çok bereketli o.

Hadi aşure yapımına geçelim artık: Aşure nasıl yapılır? Aşurede kuru meyve ve yemişlerin büyük yeri olduğunun altını çizmiştik. Küçük küçük doğradığımız kuru incir, kuru kayısı ve saplarını ayıkladığımız kuru üzümleri ayrı ayrı kaplarda kısa süre haşlıyoruz. Sonra sularını süzeceğiz tabii ki. Buğdayı haşladığımız tencereye diğer malzemeler de dahil olacağından bir miktar (yaklaşık 5 su bardağı) sıcak su ekliyoruz. Haşlandıktan sonra suyu süzülen bakliyat ve kuru meyveleri ekliyoruz.

Araya yine bir püf noktası giriyor. Tercihinize kalmış ancak aşurenin daha aromalı ve renginin beyaz olması için bu aşamada bir miktar yıkanmış pirinç ve ılık süt ekleyebilirsiniz. Gerçekten sonucu olumlu yönde etkiliyor, test ettik, onayladık. Bu aşamadan sonra ekleyeceğiniz malzemeler için bir parça keyfinizin kahyasına kulak veriyorsunuz. Canınız; portakal kabuğu ya da elma parçaları mı kullanmak istedi? Buyursunlar. Sadece portakal kabuğu rendeleyecekseniz dikkatli olun ve beyazına kaçmayın. Yoksa aşureniz damaklarda acı bir tat bırakacaktır. Ceviz ve yer fıstığı önemli. Kaynama esnasında aşureye eklediğiniz ceviz ve yer fıstıkları tadını bir parça acılaştırırken rengini de koyu kahverengiye yaklaştırıyor. Bu yüzden onları pişirirken katmak yerine servisinde kullanmayı tercih edebilirsiniz. Kuru inciri de bu şekilde kullananlar var, söylemeden geçmeyelim.

Kıvam ve lezzet verdiğini düşündüğü için aşureye haşlanmış kestane ekleyen, mısır katan, yöreye göre toz şeker yerine pekmez kullanan, aroma ve ürün çeşitliliğini arttırmak için bir kaşık da olsa bal ilave eden okurlarımız vardır, tahmin ediyoruz. Toz şekeri de ekledikten sonra bir parça daha pişecek olan aşurenin durdukça koyulaşacağını da şimdiden söyleyelim ki bekleyen aşurenizi görünce "Bu neden böyle koyulaşmış" diye dertlenmeyin, doğası o.

Yaratıcılığınıza sığının, iç sesinizi dinleyin. Sıcak sıcak yiyebileceğiniz aşureyi servis kaselerine alıp soğuttuktan sonra da servis edebilirsiniz. Sıcağı da soğuğu da ayrı nefis oluyor, emin olabilirsiniz. Hafif ekşiliği ve rengi ile nar taneleri aşureye çok yakışıyor. Yapımında kullandığınız kuru meyveleri küçük küçük doğradıktan sonra üzerine de serpiştirebilirsiniz. Kan şekerini ayarlamaya yardımcı olan tarçını unutmayın. Rendelenmiş Hindistan cevizini gücendirmeyin. Fındığı, fıstığı, cevizi bol tutun. Kuş üzümü öksüz kalmasın. Ekşi severler mandalina dilimi eklesin ama susam da serpsin. İyisi mi size afiyet olsun. Kuru fasulyeden nohuta, elmadan portakala, hatta fındığa kadar her türlü lezzetle dolu bir aşure hazırladık. Üzerini de ceviz içi, tarçın ve nar taneleriyle süsledik. Ama dediğimiz gibi, siz dilediğiniz tadı çıkarıp eklemekte özgürsünüz tabii.

O güzelim aşure süslemeleri peki: Aşure nasıl servis edilir? Eğer aklınızdaki "Aşure nasıl yapılır?" sorusunu "Aşureyi nasıl süslesem acaba?" gibi tatlı bir düşünce meşgul ediyorsa yanaşın böyle. Aslında sır vermeyeceğiz ama sizi cesaretlendirmeye kararlıyız. Çünkü bu aşamada özgür olmalı, hayal gücünüzü ve damak tadınızı konuşturmalısınız.

Aşurenin kıvamı tutmazsa ne yapılır? O kadar malzeme kullandığımız, onca emek verdiğimiz aşuremizin kıvamı tutmazsa peki? O zaman ne yapacağız? derseniz onun da çözümü var. Kıvamı tutmayan aşureleri şahane bir hale getirmek için:Aşurenin kıvamı suyunun az gelmesi nedeniyle, şekerinin kıvamı yoğunlaştırması nedeniyle ya da fazla pişirilmesi, bakliyat dengesizliğinin de sonucunda aşureniz çok koyu bir kıvama gelebilir. Aşure piştikten sonra kıvamı yoğunlaşan bir tarif. Bu nedenle tam ayarında pişirip ocaktan almak önemli. Diyelim ki çok koyulaştı, böyle durumlarda ocağın üzerine yeniden alın ve içerisine yoğunluğunu açacak kadar su ilave edin. Lezzet kaybı olduysa şeker de ilave edebilirsiniz. Bir süre su, aşureyle bütünleşene kadar pişirin. Böylelikle kıvamının normalleştiğini gözlemleyeceksiniz. Aşurenin kıvamı çok sulu olursa nedeni içindeki malzemelerin ve suyun dengesizliğidir. Bu nedenle içerisine elinizde varsa biraz daha buğday ya da pirinç ilave ederek ocağa yeniden alabilirsiniz. Yoksa suyla biraz nişasta açarak ocaktaki aşurenizin içerisine dökebilir, kıvamı yoğunlaşana kadar pişirebilirsiniz. Eğer hiçbiri yoksa aşurenizi yeniden ocağın üzerine alın ve kıvamı yoğunlaşana kadar kaynatın.

Aşurenin rengi kararmasın diye ne yapılır? Aşurenin rengi içerisine konan meyveler ve malzemeler nedeniyle koyulaşabiliyor. Özellikle ceviz, fındık gibi yemişleri bakliyatlarla birlikte atarak pişirmek rengine etki ediyor. Yemişleri içerisinde piştikten sonra ya da süsleme aşamasında eklemek, kuru meyveleri pişme aşamasının sonunda eklemek renginin berrak kalmasını sağlayacaktır. Evinizden bolluk ve bereketin eksik olmaması dileklerimizle çekiliyoruz huzurlarınızdan. Şimdiden ellerinize, emeğinize sağlık ve afiyetler olsun o zaman!