GÜNCEL

Mücadeleden doğan bayram: 1 Mayıs

ABD'de işçilerin günlük çalışma süresinin 8 saate indirilmesi için 1884'te başlattığı mücadeleyle ortaya çıkan 1 Mayıs, dünyanın birçok ülkesinde emek ve işçi bayramı adıyla kutlanıyor.

Dünyada 1890'lı yıllara kadar uzanan İşçi Bayramı, Osmanlı Devleti sınırlarında ilk olarak 1911'de Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçilerince kutlanırken İstanbul'daki ilk kutlama 1912 yılında gerçekleşti.

İşçilerin, günlük çalışma süresi konusunda küresel ölçekte dayanışmayla verdiği mücadeleden doğan 1 Mayıs, dünyanın birçok ülkesinde ''Emek Bayramı, İşçi Bayramı ve 1 Mayıs Bayramı'' adıyla resmi tatil olarak kutlanmaya başladı.

1 Mayıs, 1886'da başlatılan kitlesel grevlerle yaygınlaşarak küresel nitelik kazandı.

Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın 1889 Paris Kongresi'nde (II. Enternasyonalin 1. kongresi), işçilerin dayanışmaları amacıyla yılda bir gün, işçilerin ortak bayramı ilan edildi. Amerikalı sendikacıların önerisi üzerine o gün ''1 Mayıs'' olarak belirlendi.

Türkiye Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkileri çerçevesinde, Ankara'da 1 Mayıs 1922'de işçi bayramı kutlandı. Cumhuriyet tarihinde ilk kez 1 Mayıs 1923'te resmi olarak işçi bayramı kutlamaları yapıldı.

Taksim Meydanı'nda 1977'de düzenlenen 1 Mayıs programı üzücü olaylara sahne oldu. Mitingde, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında açılan ateş sonrasında 36 kişi yaşamını yitirdi.

Yaşanan bu olay gerekçesiyle 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs'ın bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlamalar yasaklandı.

Milli Güvenlik Konseyince 12 Eylül döneminde resmi tatil olmaktan çıkarılan 1 Mayıs, 2009 yılında "Emek ve Dayanışma Günü" olarak resmi tatil ilan edildi.