ABD ve İspanya’da yapılan İki çalışmada, şiddetli yeni tip koronavirüs vakaları ile D vitamini eksikliği arasında güçlü bir ilişki olduğu ortaya çıkarıldı.
D vitamini ve Covid-19 ilişkisi ile ilgili İspanya’da yapılan dünyanın ilk kontrollü araştırmasının sonuçları medRxiv adlı bilimsel dergide yayımlandı.
D VİTAMİNİ ALMAYANLARIN YARISI YOĞUN BAKIMA KALDIRILDI
Reina Sofia Üniversite Hastanesi’nde gerçekleştiren çalışmaya yeni tip corona virüsten muzdarip 76 hasta katıldı. Bu hastaların 50'sine D vitamini verildi. D vitamini verilmeyen hastaların yarısı bir süre sonra şiddetli semptomlar nedeniyle yoğun bakıma alındı. Diğer taraftan, D vitamini takviyesi alan yalnızca bir hasta yoğun bakıma kaldırıldı.
YOĞUN BAKIMA İHTİYAÇ OLASILIĞI 25 KAT AZALDI
Sonuçlarda, D vitamini kullanımının, bir hastanın yoğun bakıma ihtiyaç duyma riskini 25 kat azalttığı görüldü. Çalışmada yer alan D vitamini almayan iki hasta ise hayatını kaybetti.
COVİD-19'DAN ÖLÜM ORANI YARI YARIYA DÜŞEBİLİR
Mayıs ayında başlayan diğer çalışmanın yazarlarından olan ABD’deki Northwestern Üniversitesi'nden Vadim Backman, “Ananlizlerimiz sağlıklı D vitamini seviyelerinin Covid-19’dan ölüm oranını yarı yarıya azaltabileceğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
"RİSK GRUBUNDAKİ İNSANLARA ÜCRETSİZ D VİTAMİNİ TAKVİYESİ SAĞLANMALI"
D vitamini normal bir diyetle elde edilemiyor, sadece güneşe maruz kalınca sentezleniyor. Araştırmacılar, henüz etkili bir aşı ve ilacın bulunmadığı Covid-19 karşı, halkın D vitamini seviyelerini yükseltmenin ikinci dalgada kayıpları azaltacağını vurgulayarak hükümetlere iki yol tavsiye etti. D vitaminin ucuz, etkili ve güvenli bir yol olduğunu belirten uzmanlar, hükümetlerin risk grubundaki insanlara ücretsiz takviye vermesi gerektiğini ve bunun maliyetinin karantinaların getirdiği ekonomik kayıpların yanında yok denecek kadar az olduğunu açıkladı.
İSKANDİNAV YOLU
Diğer bir yol ise, İskandinavların yaptığı gibi yiyecekleri ekmek, un ve süt de dahil olmak üzere D vitamini ile zenginleştirmek. Bilim insanlarına göre ideal yaklaşım, halk sağlığı eğitimi kampanyasıyla birlikte her iki seçeneği de aynı anda sağlamak olmalı.
İKİNCİ DALGADA BİNLERCE HAYAT KURTARILABİLİR
İspanya çalışmasının yazarları, “D vitamini takviyesinin Covid-19'dan ölüm oranını azaltmaya yardımcı olacağını düşünmek için iyi nedenlerimiz var ve bunun diğer akut solunum yolları hastalıkları ile birlikte Covid-19’un insidansını ve şiddetini azaltabileceğini biliyoruz. Hastaneler halihazırda kış aylarında gripten kaynaklanan yoğunlukla karşı karşıya olduğu için, bu baskıyı azaltmanın herhangi bir yolu kullanılmalı. D vitamini takviyesi, şüphesiz herhangi bir ikinci dalgada binlerce hayat kurtaracaktır. Artık harekete geçmemek için hiçbir sebep yok” ifadelerini kullandı.
KÜRESEL SAĞLIK SORUNU
Dünya genelinde yaklaşık 1 milyar insanın D vitamini eksikliği yaşadığı düşünülüyor. Uzmanlar, karantina uygulamaları güneş ışığı alımının azlamasıyla sayının artabileceğinden endişe ediyor. Dünya Sağlık Örgütü tarafından D vitamini eksikliği ve yetersizliği küresel bir sağlık problemi olarak kabul ediliyor.
TÜRKİYE'DE HER 10 KİŞİDEN 9'UNUN D VİTAMİNİ EKSİK
Bununla birlikte Türkiye'de her 10 kişiden 9'unda D vitamini eksikliği var. Uzmanlar halsizlik, yorgunluk ve sürekli tekrar eden enfeksiyonlar varsa doktora başvurulması gerektiğini söylüyor.
D vitamini, cilt güneş ışığına maruz kaldığında üretiliyor ve sağlıklı bir bağışıklık sistemi için gerekiyor.
D vitamini hangi besinlerde bulunur?D vitamini eksikliğinin belirtileri nelerdir?- D vitamini yağda çözünebilen ve vücutta depolanabilen sterol grubundan bir vitamindir. D vitamininin en önemli kaynağı güneş ışınlarıdır.
Beslenme ile birlikte bitkisel ve hayvansal gıdalardan da az miktarda sağlanabilir. Kemik kas eklem fonksiyonlarında sinir sisteminin çalışmasında bağışıklık sisteminin kuvvetli olmasında D vitamini çok önemli role sahiptir.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Bazı insanlarda D vitamini eksikliği bulunmasına rağmen herhangi bir belirti görülmeyebilir. Eksiklik bazen yorgunluk, genel vücut ağrısı gibi bazı belirtilere neden olur.
Ciddi eksikliklerde ise kemik ağrısı ve yürümekte zorluğa neden olan kuvvet kaybı ortaya çıkar. Ek olarak bağışıklık sisteminin görevini yerine getirememesi nedeniyle enfeksiyon sıklığında artış görülür.
El ve ayak bilekleri, omuz eklemeleri ve parmaklarda ağrı, değişken ruh hali, depresyon, uykusuzluk, baş ağrısı, saç dökülmesi gibi belirtiler de bulunabilir.
Yetişkinlerde uzun süreli D vitamini eksikliği; kemik erimesi, kemik yapısında bozukluk, kas güçsüzlüğü ve düşme riskinde artışa neden olur. Çocuklarda ise raşitizm adı verilen rahatsızlığa yol açar.
Raşitizm, çocuklarda genellikle aşırı ve uzun süreli D vitamini eksikliğinden dolayı kemiklerin yumuşaması ve zayıflaması olarak tanımlanır.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NEDEN OLUR?
Pek çok sebeple D vitamini eksikliği ortaya çıkabilir. Bu sebeplerden bazıları şunlar:Yeterli güneş ışığı almamak, D vitamini eksikliği nedeni olabilir. Oysa güneş ışığına doğrudan ve yeterince maruz kalan deride vücutta ihtiyaç duyulan tüm D vitamini karşılanabilir.
Takviye olarak D vitamini kullanmamak diğer bir eksiklik nedenidir çünkü sadece diyetle alınan yiyeceklerle vücudun ihtiyacı olan miktarı karşılamak oldukça zordur.
Vücutta gebelik, obezite gibi nedenlerle artmış ihtiyaç, D vitamini eksikliğini tetikleyebilir.
Bazı bireyler ise eksiklik geliştirmeye daha yatkındır. D vitamini eksikliği için risk grubunda yer alanlar:
Koyu ten rengine sahip bireyler. Ten renginiz koyulaştıkça aynı miktar güneş ışığına maruz kalan daha açık tenli bireylere göre vücutta daha az D vitamini üretilir.
Gün içerisinde zamanının büyük kısmını kapalı alanlarda geçiren kişiler. Örneğin; hastane personeli, gece çalışanlar ya da çeşitli nedenlerle evden çıkamayanlar
Yaş ilerledikçe cilt incelir, dolayısıyla D vitamini üretimi azalır. Dolayısıyla ileri yaştaki insanlar da risk grubundadır.
Anne sütü ile beslenen ve D vitamini takviyesi verilmeyen bebekler de risk grubundadır. Bebek ya da anne takviye almıyorsa yüksek oranda risk taşır.
Gebeler
Aşırı kilolu bireyler
D VİTAMİNİ İÇEREN BESİNLER NELER?
D vitamini balık özellikle ton balığı, süt, yumurta, tahıllı gıdalar ve mantarda bulunur. Yine peynir, tereyağı, yoğurt, kefir D vitamini içeren gıdalardır. Beslenme yoluyla alınan D vitamini karaciğer ve böbreklerde aktif hale getirilir ve etkisini aktif formuyla gösterir.