Ana malzemesi kavun çekirdeği olan Sübye Şerbeti, bir çok farklı kültür arasından gelmektedir. 13. yy’da yazılan “Subiyya Yamaniyya” Arapça yemek kitabında ilk kez adına rastlanıldı. Pepitada, subiyya, subiye olarak bilinmektedir. Meksika’da ise Horchata ismiyle tanına bu şerbet, tatlı ve serinlik vermesi için tüketilen bir içecektir. Bu yüzden genelde sıcak yaz aylarında tercih edilir.
1492 senesinde Osmanlı Döneminde, İspanya’dan kaçmış olan Yahudi yani Musevi topluluğu olan “Seferatlar” ile İzmir Tire bölgesine getirildiği söylenen Sübye, renginden dolayı ayran veya süte benzetilmektedir. İzmir’li Museviler oruç bozacağı zaman tercih ettikleri törensel bir içecektir. Ayrıca üretimi Rumlar tarafından da yapılmıştır. Ülkemizde çoğunlukla Bergama, İzmir ve Milas’ta bulunur.
Oldukça zahmetli bir hazırlık sürecine sahip olan şerbetin 500 yıllık bir tarihi olduğu dile getirilmektedir. 1 yıl kuruması için beklemeye alınan kavun çekirdekleri tahtadan bir havan yardımıyla dövülerek çekirdekleri kabuktan tek tek ayrılır. Macun kıvamına gelen kavun çekirdeği ile şeker karışımı yumuşak bir beze sarılıp 1 gün boyunca suyun içinde bekletilir. Ayrıca karışım içerisinde bir miktar gül suyu eklenerek kokusunun hoş olması sağlanmaktadır.
Kavun çekirdekleri içerisinde bol miktarda plazma proteini, A vitamini ve potasyum minerali barındırır. Bu yüzden Sübye Şerbeti şifa kaynağı olarak tanımlanabilir. Soğuk olarak tüketilmesi gereken şerbet, sindirim sistemini dengeler ve antioksidan deposu olarak tanımlanmaktadır.
KAVUN ÇEKİRDİĞİ, SU VE ŞEKER- Tire Ayazma Kafe işletmecilerinden Ayşen Uz, sübyenin Tirelilere Rumlardan kalan nefis bir içecek olduğunu ifade ederek yapılışını ise şöyle anlatıyor, “Sübye kavun çekirdeklerinden yapılır. İçinde asla süt yoktur. Yazın kavun çekirdeklerini yıkayıp güneşte kurutuyoruz. Güneşte kuruyan çekirdekleri blendırdan geçirip süzüyor ve şeker ekleyip karıştırıyoruz. Buzdolabında beklettikten sonra soğuk olarak servis ediyoruz” dedi.
RUMLAR ORUCUNU AÇARDI- Yine Ayazma Kafe işletmecilerinden Alp Uz ise Sübye Şerbetinin Rumlar tarafından oruç tuttuktan sonra oruç açarken içildiğini söylüyor. Alp Uz şöyle anlatıyor, “Rumlar 24 saat oruç tuttuktan sonra oruçlarını Sübye ile açarlarmış. Bu geleneksel şerbette biz Tirelilere onlardan kalmış.”
Sübye şerbetini hazırladığınız gün ya da en geç ertesi gün tüketmeniz şartı var. İçinde kesinlikle süt bulunmayan Sübye, süt özelliği göstererek kesilebiliyor. Kışın da sübye tüketmek isteyenlere tavsiye yazdan kışa bol bol çekirdek saklamaları.