Ülkemizde kadınların yüzde 20'si, hamilelerin yüzde 50’si, erkeklerin de yüzde 3’ü demir eksikliği anemisinden yakınıyor. Demir eksikliği anemisinin kadınlarda daha sık ortaya çıkmasının nedeni ise her ay görülen adet kanamaları ve sık gebelikler. Bu hastalık zamanında tedavi edilmezse kalp yetmezliğine kadar uzanan ciddi tablolara yol açabiliyor. Bu nedenle erken dönemde tedavi edilmesi hem kadın sağlığı hem de yaşam kalitesi için büyük önem taşıyor. Ancak bunun için öncelikle demir eksikliği anemisinin belirtilerini bilmek gerekiyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hacer Baltaoğlu, her kadının bilmesi gereken demir eksikliği anemisinin belirtilerine dikkat çekti:
1. Soluk bir cilt
Hemoglobin kanın kırmızı rengini verdiği için cilt pembe tonda görünüyor. Eğer hemoglobin azalırsa cilt soluk bir görünüme bürünüyor. Özellikle dudaklarda, yanak mukozasında ve konjonktivada solukluk belirginleşiyor.
2. Dudak köşelerinde çatlaklar
Düşük demir düzeyi nedeniyle kas sağlığını destekleyen kırmızı kan hücrelerindeki myoglobulin proteininde azalmaya bağlı olarak dil canlı rengini yitiriyor. Bunun yanı sıra pürüzsüz hale geliyor, şişiyor, ağrıyor ve acıyor. Dudak köşelerinde de çatlaklar oluşuyor ve yemek borusunda gelişen epitel dökülmesine bağlı olarak yutma güçlüğü gelişebiliyor.
3. Saç dökülmesi ve tırnak sorunları
Demir eksikliği anemisinde oksijen desteğinin azalması nedeniyle saçlar ciddi şekilde dökülmeye başlıyor. Yanı sıra tırnaklarda da çizgilenmeler ve kaşık tırnak (tırnaklarda düzleşme) gibi sorunlar ortaya çıkıyor.
4. Göz kararması, baş dönmesi
Kan hacminde azalmaya bağlı olarak ani ayağa kalkışlarda; göz kararması, baş dönmesi, tansiyon düşmesi, bayılma, hatta senkop (şuur kaybı ile olan bayılma) gelişebiliyor.
5. Sebepsiz gerginlik
Kendinizi hiçbir sebep yokken gergin sıkıntılı veya sinirli mi hissediyorsunuz? Dikkat edin, bunun nedeni demir eksikliği anemisine bağlı oksijen yetersizliği olabiliyor.
6. Yavaşlayan tiroit fonksiyonları
Demir eksikliği tiroit fonksiyonlarını da yavaşlatıyor ve tiroidin metabolik etkilerini bloke ediyor. Hipotirodisi olan her 10 kişiden 6'sı, tiroitlerinde sorun olduğunun farkında olmuyor. Enerji düşüklüğü, kilo artışı, çok üşüme gibi yakınmalarınız varsa zaman kaybetmeden bir hekime başvurmayı ihmal etmeyin.
7. Toprak, kireç ve tebeşire aşermek
Demir eksikliği anemisi olanlar besin olmayan maddeleri tüketmeye karşı yoğun bir istek duyulabiliyor. Örneğin toprak, kireç, kil, tebeşir, kağıt ve buz benzeri maddelere adeta aşerebiliyor.
8. Huzursuz Bacak Sendromu
Huzursuz Bacak Sendromu varsa, bu sorunun altında yatan neden düşük demir düzeyi olabiliyor. Öyle ki bu sendroma yakalanan kişilerin yüzde 15'inde demir eksikliği görülüyor. Üstelik demir eksikliği bu semptomda var olan sık uyanma, kalitesiz uyku ve sabahları yorgun uyanma gibi yakınmaları da ağırlaştırabiliyor.
9. Halsizlik ve yorgunluk
Hemoglobin düzeyinin düşmesi sonucu özellikle alyuvarların oksijen taşıma kapasitesinde azalmaya bağlı olarak; halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı, baş ağrısı, göğüs ağrısı gibi yakınmalar ortaya çıkabiliyor. Kişiler her zaman yaptıkları işleri yapmakta bile zorlanabiliyor.
10. Kalpte çarpıntı, üfürüm
Yine kan hacminde azalma nedeniyle kalp, debisini arttırabilmek için çok hızlanıyor. Bu da çarpıntı ve çabuk yorulma yakınmalarına, nabızda dolgunluk ve kalpte üfürüm gibi sorunlara yol açıyor. Kalp hastalığı olanların yakınmaları çok daha şiddetlenebiliyor. Bu nedenle kalp sorunlarında demir düzeylerinin derhal kontrol edilmesi gerekiyor.