Hamilelik fizyolojik olarak tanımlanan bir süreç olsa da, vücutta birçok değişiklik meydana geliyor. Hamilelerin yaklaşık yüzde 5-20’sinde ise anne ve/veya bebeğin yaşamını tehdit eden ciddi tablolar oluşabiliyor. Tansiyonun yükselmesi soncu erken doğum, bebekte gelişim geriliği bunlardan bazıları.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Özlem Pata, günümüzde detaylı muayene ve tetkikler sayesinde hamilelik süresince gelişebilecek olumsuzlukların erken dönemde tespit edilebildiğine dikkat çekiyor.
“ Sağlıklı bir hamilelik için çocuk sahibi olmayı düşünen bir kadının 3 ay öncesinden bir hekime başvurması çok önemli. Bu süreçte, anne adayında risk oluşturabilecek diyabet ve tansiyon gibi pek çok sağlık problemi araştırılıyor ve ihtiyaç halinde tedaviye başlanıyor. Ayrıca kızamıkçık aşısı gerekirse yapılabiliyor ve folik asit takviyesine başlanıyor. Tüm bunlar sayesinde de hamilelik süresince hem bebeğin hem annenin hayatını tehdit edebilecek tehlikeler önlenebiliyor” diyen Dr. Pata, sağlıklı hamilelik için alınması gereken önlemleri şöyle sıralıyor:
İdeal kilonuzda kalın: Anne adayının vücut kitle indeksi (kilonun boyun karesine bölünmesi ile bulunan rakam) 20’in altında ise zayıf, 35’in üstünde ise sağlık açısından tehlikeli (kilolu) deniliyor. Her iki durumda da anne ve bebek sağlığı açısından önemli sorunlar gelişebiliyor. Bu nedenle hamile kalmaya karar verdikten sonra ideal kilonuza kavuşmanız, ayrıca dengeli beslenerek vücudunuzun mineral, vitamin ve protein depolarınızı doldurmanız çok önemli. Hamilelik sırasında ise vücut kitle indeksinize göre kilo almanız gerekiyor. Örneğin zayıf iseniz 12-14 kilo, kilolu iseniz 4-7 kilo almanız öneriliyor.
2. Enfeksiyonlardan korunun: Hamilelik sırasında geçirilen kızamıkçık, toksoplazmozis ile su çiçeği gibi enfeksiyonlar, bebekte enfeksiyonlara ve anomalilere yol açabiliyor. Bu nedenle hamilelik öncesinde kızamıkçığa karşı bağışıklığınız yoksa, aşılanın. Ayrıca hamilelik sırasında grip ağır geçebildiği için, aşınızı zamanında yaptırmayı unutmayın. Bunların yanı sıra, idrar yolu enfeksiyonları da kısa sürede böbrekleri etkileyerek böbrek enfeksiyonlarına neden olabiliyor. İdrar tetkikinde bakteri gözlenmişse ve kültürde üreme varsa, idrar yaparken yanma gibi yakınmalarınız mevcutsa, doktorunuza başvurmanız çok önemli.
3. Tansiyon değerlerinizi ölçtürün: Hamilelik öncesinde tansiyon hastalığı olmasa bile özellikle 20. hamilelik haftasından sonra hipertansiyon gelişebiliyor. Bunun sonucunda da bebek ile annenin hayatı tehlikeye girebiliyor. Hamilelik sırasında şiddetli baş ağrısı, kısa sürede hızlı kilo alımı, gözlerde uçuşma gibi yakınmalarınız varsa hemen doktora başvurmanız gerektiğini unutmayın.
Diyabete karşı önlem alın: Diyabet; düşüğe, bebekte doğumsal anomaliye ve erken doğuma yol açabiliyor. Sağlıklı bir hamilelik için diyabet hastalığınız varsa ve hamilelik düşünüyorsanız, doktorunuza başvurun. Kan şekeri düzeyinin ve HbA1C’nizin en optimal olduğu durumda hamile kalmanız gerektiğini unutmayın. Ayrıca hamilelik sırasında da diyabete yatkınlık yaratan bir durum oluşabiliyor ve hamilelikte diyabet gelişebiliyor. Bu yüzden hamilelikte dengeli beslenmeli, kilo alınımına dikkat etmeli ve doktorunuzun önerisi doğrultusunda tarama amaçlı şeker yükleme testinizi yaptırmalısınız.
5. Uzun süre ayakta kalmayın: Hamilelik sırasında kan pıhtılaşmasına yatkınlık artıyor. Bacaklarınızda tek taraflı şişlik, ısı artışı kızarıklık veya ağrı varsa, bunun hayatınızı bile tehlikeye atabilecek emboliye neden olabileceğini unutmayın. Sağlıklı hamilelik için uzun süre ayakta kalmayın, günlük egzersizlerinizi uygulayın ve sıvı alınımına dikkat edin. Varisleriniz varsa, varis çorabınızı mutlaka giyin. Uzun sureli yolculukta devamlı oturmayın, her 2 saatte bir yürüyüş yapmaya özen gösterin.