Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Mehmet Aydın ve 'Çiftlik Bank'ın bu kadar insanı yüksek kazanç vaadiyle nasıl kandırabildiğine ilişkin şu 4 maddeyi sıralıyor: Sürü psikolojisi, sosyal itaat duygusu, realite körlüğü ve duruma uygunluk...
"Duruma uygunluk varsa realite körlüğü oluşuyor" diyen Tarhan terör örgütü PKK'nın gündemde olduğu dönemde insanların telefon dolandırıcıları tarafından 'Hesaplarınız terör örgütünün eline geçmiş' sözleriyle dolandırılmasını bu duruma örnek olarak gösteriyor.
Tarhan "Mesela şimdi bitcoinle ilgili bir algı var. O algıyı alıyor, duruma uygunluk haline getirip kullanıyor. Mesela 'Bak bitcoin nasıl yükseldi' diyor" diye konuştu.
Çiftlik Bank'ın bitcoin'in yükselişi üzerinden aslında bu şekilde para kazanmanın normal olabileceğine insanları inandırdığını vurgulayan Tarhan'ın Çiftlik Bank'la ilgili bir diğer yorumu ise insanları oyunun parçası haline getirmesi.
Tarhan şöyle devam ediyor: Kişilerin zaafları ve korkuları devreye sokuyor. Bir süre yatırım yapan insanlar bu kez parayı kaybetme korkusuyla daha fazla yatırıma devam ediyor. Daha fazla kişiyi sisteme katmaya çalışıyorlar.
Yakınlarına bunu abartılı şekilde övüyorlar. Aldatmanın parçası haline getiriyorlar.Çok planlı bir hareket var. Güven oluşturarak aldatmaya karşı insanlar eleştirisel düşünceyi öneriyoruz.
Eleştirisel düşünce bizim toplumumuzda çok kullanılmayan bir ilke. Özetle şöyle diyelim. Batı bununla ilgili önlem almış. 2008 krizinden sonra İngiltere'de Ticaret Dürüstlüğü ofisi kurulmuş.
Habertürk TV'de konuşan Tarhan, Mehmet Aydın'ın önce ücretsiz tavuk verme gibi yöntemlerle güven duygusu kazandığını, insandaki sosyal itaat duygusunu ve sürü psikolojisini harekete geçirdiğini düşünüyor. Tarhan, bir süre sonra sisteme katılan insanların "Bu kadar insan para yatırıyorsa bu kadar kişi aptal olamaz" düşüncesine kapıldığını söylüyor.