Bugün Pazar...
Hiç bitmeyen sevgi ve saygıyla...
Atatürk'ü bu köşede anma ve hatırlama günü...
Bir kez daha...
Az bilinen yaşanmış bir öyküyü paylaşalım...
Bunu yaparken de...
O kıymetli anıları bugünlere taşıyan herkesi…
Saygıyla analım…
***
Tamı tamına sekiz yıl önceydi…
İktidar partisi…
Alkollü içeceklerle ilgili düzenleme yaptı; Meclis'ten geçirdi…
Hükümet'e göre, yaygın ifadeyle…
'İçki, bütün kötülüklerin anası'ydı…
Buna göre alkollü içkilerin…
Memleketin her köşesinde…
22.00 ile 06.00 arasında perakende satışı yasaklandı…
Aslında…
Geçmişin yasalarında bu ayrıntı vardı; ama kimse uymuyordu…
(Aynı yasakları bazı yabancı ülkeler de uyguluyordu...)
Alışmak kolay olmadı ama…
Daha kötüsünü 'yaşamaya' başladık…
Evde 'rakı imalatı' hayatımızın vazgeçilmezleri arasına girdi…
Sonuçta…
Her yıl sahte içkiye yüzlerce kurban vererek…
Dünyanın 'en acı' rekorlarını kırmaya başladık…
Ve, o günlerden bugünlere geldik…
Bu kez Pandemi nedeniyle şu sıralarda…
17 günlük 'tam kapanma' boyunca…
İçişleri Bakanlığı…
Alkollü içki satışının yasaklandığını ilan etti…
Bu yeni bir 'dalgalanma'yı peşinden getirdi…
***
Bugünü, bugünde bırakalım ve…
Tamı tamına 101 yıl önceye gidelim…
Neredeyse bugünleri hatırlatan bir sonbahar günüydü…
***
Bu topraklar…
Bir 'Men-i Müskirat Kanunu' yaşadı…
Yani…
Sarhoşluk veren içkilerin yasaklandığı olaylı süreç…
Hikayesi şöyle…
***
Eylül 1920…
'Anadolu İhtilali'nin en bunalımlı günleriydi…
İsyancılar…
Ulusal Kurtuluş Hareketi'ni engellemeye çalışıyordu…
Mustafa Kemal ve kahraman silah arkadaşları…
Bunlarla başa çıkmak için büyük uğraş veriyorlardı…
Ankara'daki Meclis'in açılışından 5 gün sonra…
Trabzon Mebusu Ali Şükrü ve vekil dostları…
İçki içilmesini, yapılmasını, satılmasını yasaklayan…
Yasa önerisini Meclis'e getirdiler…
O yasaya göre..
İçki içenlere falakaya yatırılıp değnekle dövülecekti…
Ayrıca…
Kanuna karşı çıkanlara ve ağır para cezası uygulanacaktı…
Gazi Mustafa Kemal çok kızdı…
Sinirli haliyle şöyle dedi:
'Biz nelerle uğraşıyoruz, bu adamlar neyin peşinde?'
Ancak…
Yine de serinkanlılığını bozmadı…
***
Rakı'nın, şarabın yasaklanmasını savunan Ali Şükrü Bey ise…
ABD'deki o meşhur içki yasağını örnek gösteriyor…
Önüne gelene…
'Dinleri içkiye izin verdiği halde onlar bile içkiyi yasakladılar!' diyordu…
Ateşli tartışmalar altı gün sürdü…
14 Eylül 1920'de yapılan oylamada…
71 oy lehte, 71 oy aleyhte çıkınca…
Celseyi yöneten Vehbi Bey'in oyu iki oy sayılarak sorun çözüldü…
Anadolu topraklarında…
Artık alkollü içecek tüketmek tarihe karışmıştı…
***
İçki yasağı…
İlk Meclis'in 'ilk beş' yasasından biriydi…
Mustafa Kemal, oylama sırasında Meclis'e gelememişti…
Ancak…
Ülkenin içinde bulunduğu kritik ortamda…
İçki yasağı gibi meselelerle uğraştığı için…
Ali Şükrü Bey'e çok kızmış…
'Memleketin zararına işlerle uğraşıyorsunuz' diye bağırmıştı…
***
Sonra n'oldu?
Olanları…
Edebiyat dünyamızın yıldızı Hüseyin Rahmi Gürpınar anlatıyor:
'Hükümet bu yasağı koymakla içki içmeyi engellemek şöyle dursun, herkesi içmek için kışkırttı… İsteği arttırdı… Bu yasaktan sonra içkiye rağbet 100 kat arttı… En pis, zararlı rakılar üç, dört yüze satıldı… Bütün meyhanelerde küp dibi tortularına kadar bayat sermayeler sürüldü... Hiç kullanmayanlara bile iştah geldi... Her yerde yeniden imbikler ısmarlandı... Açık olmayan bir yasaklama… Hükümet, kapalı gişe, açık gişe, dam altında, damsız yerde içenlerle, kendini bilecek, bilmeyecek kadar sarhoş olanlar, bir okka fazla-eksik gibi ayarsız, ölçüsüz, tartılı-tartısız uygulanması olanaksız muammalarla oynarken sokaklar sarhoş naralarıyla inliyor; zabıta her gün birbirini vuran, öldüren en korkunç olayları kaydediyordu…'
***
Bitiriyoruz…
İçki yasağı Genç Cumhuriyet'te dört yıl uygulandı…
Yasak kalktıktan sonra…
Gazi Meclis'ten şu açıklama geldi:
'Bugün Men'i Müskirat Kanunu denilen ucubeyi kaldırdık…'
Nokta…
Sonsöz: 'İçki bir iptiladır, ben 18 yaşımdan beri sofrada içki kullanırım, çok çalıştım ama kendimi bu iptiladan (tiryakilik) kurtaramadım… Genç arkadaşlar, size vereceğim önemli öğütlerden biri şudur: Görevde iken sakın içki kullanmayınız, görev başında içilmez… / Gazi Mustafa Kemal Atatürk- Florya/İstanbul - 20 Eylül 1936'