Tarım ve Orman Bakanlığı haftanın belli günlerinde vatandaşın sağlığını tehlikeye sokan, taklit ve tağşiş edilmiş ürünlerin listesini yayımlıyor, firmaları ifşalamaya devam ediyor. Bakanlığın son listesinde yine sucuk gibi ürünlerde at ve eşek etine rastlanırken, hemen hemen her yerde bulunabilen çikolata ve macun gibi ürünlerden de ilaç etken maddesi çıktı. Vatandaşın artık bu tür ürünlere hiçbir şekilde güveni kalmadı. Ürünlerin içerisinde at ve eşek eti olduğunu anlamak da neredeyse imkansız. Peki bu tür ürünlerin sağlığa ne gibi zararı var? Tüketiciler ne yapmalı?
‘KULLANIMI TAMAMEN YASAK’
Konuyla ilgili merak edilenleri açıklayan Gıda Mühendisi ve Denetim Uzmanı Nurten Sırma şu ifadeleri kullandı: “Çikolata, şekerleme, macun veya enerji içeceği gibi ürünler ilaç etken maddesinin maskelenmesi için kullanılıyor. Hiçbir ilaç etken maddesinin gıda imalatında yeri yoktur, kullanımı yasaktır. Tarım ve Orman Bakanlığı da bütün denetimlerinde ilaç etken maddesini kullanan sözde üreticilerle mücadele etmektedir.
Bunu zaman zaman piyasada belli maksatla sahada satışı oluyor. Örnek vermek gerekirse ginsengli veya Epimedyumlu ürünler bazen çikolata, bazen şekerli draje, bazen macun, bazen de enerji içeceğinde oluyor. Bu ürünlerin içerisinden ilaç etken maddesi çıkıyor. Çoğunlukla sildenafil sitrat ilaç etken maddesi bulunuyor.
‘AFRODİZYAK ETKİLİ İLAÇLARDA KULLANILIYOR’
Bu ilaç etken maddesi afrodizyak etkili ilaçlarda kullanılan etken maddedir. Gıdada kullanılması yanlış bir uygulamadır. Bu durumu maskelemek için şu yola başvuruyorlar: Ginseng ve epimedyum Uzakdoğu’da afrodizyak etkisi olan bitkisel ürünlerdir. Bu ürünlerin adı kullanılarak sanki ürünün içerisi tamamen bitkisel gibi bir algı yaratılıp aslında bunun içerisinde ilaç etken maddesi ile sahada tehlikeli bir satış yapıyorlar.
‘BENZİN İSTASYONLARI VE BAKKALARDA SATILIYOR’
Genellikle benzin istasyonlarında kasanın yanında satılan çikolata türleri var. Bazen bakkallarda bazen benzin istasyonlarında kasa yanında satılan ürünlerde çıkıyor. İlginç bir pazar oluşmuş durumda ve bunun belli bir müşterisi de var.
‘TEHLİKELİ ALIŞVERİŞ YAPTIKLARININ FARKINDA DEĞİLLER’
Müşteriler tehlikeli bir alışveriş yaptıklarının farkında değiller. Bazı tüketici grubu sağlık sorunlarını ilaç sektörü ile çözmeyip ‘bitkisel karışımlarla çözebilir miyim?’ diye farklı bir arayışa giriyor. Ginsengli ve epimedyumlu ürünleri tamamen bitkisel zannedebiliyorlar.
‘ÖLÜMCÜL RİSKLER DOĞURABİLİR’
Fakat şunu bilmiyorlar: ilaç kontrollü kullanılmalıdır, hekim reçetesi ile yazılmalıdır. Kullanım dozu vardır. Diğer ilaç bileşenleri ile etkileşimi vardır ve yan etkileri vardır. Kontrollü sahadan aldığımız ilaç etken maddesini getirip gıda sektöründe kullanırsanız hem yanlış bir uygulamadır hem de tehlikeli sonuçlar doğurur. İçindeki sildenafil sitratın dozu arttıkça yan etkileri ortaya çıkar. Kullanan kişide kalp atışında hızlanma yani ritim değişikliği, altta yatan kardiyovasküler hastalık varsa bu konuda da riskli bir durum yaratabilir. Metabolizma hızını gereksiz hızlandırır. Üniversitelerde yapılan çalışmalarda bunun ölümcül riskler barındıracağı yönünde sonuçlar bulunmuş.
‘TÜKETEN RİSKİNİ BİLSİN’
Bunu tüketenler riskli biri ş yaptığını bilsinler. Tükettiği zaman bir tuhaflık fark ediyorlarsa aşırı enerjik ve metabolizma hızının yükseldiğini, kalp ritminin değiştiğini hissediyorlarsa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvursunlar. Ellerindeki çikolatanın parti numarasını ALO 174 Gıda İhbar Hattı’na bildirsinler veya CİMER üzerinden de şikayette bulunsunlar.
SUCUKTA AT ETİ ENDİŞESİ! NEREDEYSE BAKANLIĞIN AÇIKLADIĞI HER LİSTEDE VAR
Et, et ürünleri ve bunların karışımlarının kullanıldığı ürünlerde tek tırnaklı etine rastlanıyor. Etin fiyatı da yükseldiği için daha maliyetli hale gelmeye başladı. Burada da bazı üreticiler maliyeti düşürmek adına gıda güvenliği anlamında riskli yollara başvuruyorlar.
Genellikle sucukta tek tırnaklı hayvan eti ilavesi görüyoruz. Bunu büyük köklü markalar, güvenilir markalar yapmıyorlar ama genelde marka değeri olmayan, bugün sektöre girdi belki de çekip gidecek olan markaların yaptığını görüyoruz. Burada etin maliyetini düşürmek adına yasal olmayan yollarla at, eşek, katır gibi tek tırnaklı hayvan etini karıştırarak maliyeti düşürüyorlar.
‘KAPALI KEPENKLER ARKASINDA KESİLİYOR’
Kullandıkları hayvanın hastalığı var mı? Veteriner hekim muayenesinden geçmeyen bir hayvanı kesiyorlar. Bu hangi koşullarda kesildi? Gıda şartlarına uymayan depolarda kesiliyor, kapalı kepenkler arkasında kesiliyor.
Üzerinde patojen denilen hastalık yapan mikroorganizmalar yoğun miktarda ürüyor ve bu tek tırnaklı hayvanlardan gelen zoonotik hastalıkların tüketicilere bulaşmasına sebep oluyor.
Sucuk üretiminde kullanılan dana eti gıda güvenliği şartına uygun olması gereken bir et türüdür. Bu karışımın et ürünlerinin nasıl olması gerektiği tabir edilmiştir. Burada kamu sağlığını hiçe sayan bazı zihniyetler tek hedefi maliyeti düşürmek adına bu yola başvuruyorlar.
VATANDAŞ SUCUKTA BU ÜRÜNLERİ SORGULASINLAR
Vatandaşlar şuna dikkat etsin: Nereden geldiği belli olmayan, kimin ürettiği belli olmayan bazı markaların üzerinde soru işareti taşıdığını bilsinler. Doğal sucuk, organik sucuk gibi iddialarla satışta olan ürünlerin gıda güvenliği şartında üretilip üretilmediği sorgulanmalıdır.
‘DÜŞÜK FİYATLI ÜRÜNLERE DİKKAT EDİN’
Sahada 100-150 liraya satılan sucukları görüyoruz. Düşük maliyetle üretilen sucuklarda hangi etin kullanıldığı belli değil.”