Çoğumuz bilmeyiz, Çiğli’nin tarihteki ilkini, Eşitlikçi, özgürlükçü kimliğini, Güneş Ülkesinin, gücünü!

Kitabın arka kapağındaki yazısında, Prof.Dr. Şadan Gökovalı’dan anlaşılıyor ki, tarihin bilinen İlk köle isyanı ve ilk sosyalist hareketi, Aristonikos hareketi!

“Aristonikos” adlı bu kitabın yazarı Prof.Dr. Suat Çağlayan’a göre de ; İzmir’e ‘Özgürlüğün Başkenti’ diyorsak, kökeni bu tarihi mücadele olmalı!

Ve, tarihin derinliklerinde gezinerek, o muhteşem kurgu ve akan üslubuyla,
bu özgürlük mücadelesini anlatıyor...

***

Pergamon Krallığı... MÖ. 241 yılında l.Attalos tarafından kurulmuş, MÖ.197 yılında ölünce de, yerine büyük oğlu II.Eumenes Kral olmuştu.

Kral ile, gönülsüz evlendiği karısı arasında, Karı koca ilişkisi kurulmadı! Oysa, erkek çocuk yoksa, Krallığın geleceği... nice olurdu ki?

Bu arada da ateş bacayı sarmıştı... Kralın kardeşi ve komutanı II.Attalos ile, Kralın karısı Stratonike arasında, yakınlaşma... başlamıştı!

Kral Eumenes’de çıktığı bir yurt gezisinde, Efesos’lu ünlü bir hetaira ve arp sanatçısı Aedon ile tanışmış... ona aşık olmuştu!

Ana Kraliçe anneleri, bir formül buldu : Herkes aşığı ile... yaşayacaktı! Kardeşi Attalos ile Stratonike karı koca olacak... doğacak erkek çocuk da Kral’dan bilinecekti. Olay kesin olarak gizlenecekti!
II.Attalos’un yengesinden bir oğlu oldu. Adını III.Attalos koydular. Kral Eumenes ve sevgilisinin de bir oğulları oldu. Onlar da adını, Büyük Zafer anlamına gelen, Aristonikos koydular…

MÖ.159 yılıydı... Kral bir Seyahat dönüşü öldü. Yerine çocuk büyüyene kadar gerçekte amca II.Attalos Kral oldu. Yeni Kral adaletli bir insandı. Kral olmak kendi oğlunun hakkı değil, Aristonikos’un hakkıdır diyordu!

MÖ.138 yılıydı... Akşam eşi ile şarap içip sebze yemeği yediler. Kral, az sonra karın ağrısından öldü. Eumenes’in, artık büyümüş oğlu (aslında yeğeni !) III.Attalos Kral oldu.

***

Yeni Kral devletle değil, daha çok tarımla ilgiliydi. Devletin çivisi çıkmıştı... Her şeyde laçkalık başladı. Zenginlerin kölelere işkenceleri arttı. Küçük toprak sahiplerinin toprakları zorla ellerinden alındı...
Hak hukuk adalet diye bir şey kalmadı!

Üstelik Kral, Romalı’ların etkisindeydi,
bir dediklerini... iki etmiyordu. MÖ.133 yılıydı... Aristonikos’un korkusundan Kral, “Roma halkı benim milletimin varisi olacaktır” diye, vasiyet imzaladı... Ertesi gün de öldü!
Aristonikos, Krallık benim hakkım diyordu.
Zaten harekete de geçmişti... Şaibeli vasiyeti de kabul etmedi. Örgütlenmek... Pergamon’u, Romalı’larla onların yerli işbirlikçilerinden kurtarmak, gönlünün yarası köleliğe son vermek için, MÖ.132 de Leukai’ye (Çiğli/İzmir’e) geldi.

Bir taşın üstünden kalabalığa seslendi :

Çok farklı bir dünyayı kurmak için yola çıktık. Köleliğin olmadığı, herkesin eşit, özgür ve kardeşçe yaşayacağı... Bir Güneş Ülkesi yaratmak istiyoruz. Güneş nasıl herkese ışınlarını eşit gönderiyorsa... kuracağımız yeni düzende de, Güneşin adaleti olacak diyordu!

MÖ.131’de, Tuzla yakınındaki Leukai’de Romalılarla yapılan savaşı kazandı.
Kıyı Egeli’ler ve köleler… destek verdi.

Köleler özgürleşti... Büyük toprak sahipleri kaçtı. İşleri bozulan tüccarlar gitti.
Çiğli’de... büyük bayram başladı!

Emperyal Roma, daha büyük bir güçle harekete geçti... Krallar çoğunluğu da,
ne yazık ki Roma’yı seçti.

MÖ. 129 yılıydı... Manisa Kırkağaç dolaylarında savaş başladı. Aristonikos’un yanında da savaşçı kalmadı... Bir kalede yakalandı. Roma’ya götürüldü. İşkence ile öldürüldü!

Köleler zaten aç kaldık diye... hemen de onu satmışlardı. Yoksullar ve topraksız köylüler de eski düzene döndüler... Kaçan tüccarlar ve büyük toprak sahipleri, daha bir şiddetle geri geldiler!

Dört yıl önceki yazımızın bu düzenlemesinde de diyoruz ki ;

Spartaküs’ten 60 yıl önceki ilk sosyalist hareket... Gediz deltasında boğulmuştu!

İyi Pazarlar...