Yasaklama yerine güvenli kullanım... Çocuklara 13 maddelik koruma kalkanı!

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, TBMM’ye sunduğu internet kullanımı ve dijital bağımlılığa yönelik raporda, çocuklara koruma kalkanı olacak 13 öneriye yer verdi. Çocuklara yasak getirmek yerine internetin güvenli kullanımının öğretilmesi, erken yaştan itibaren dijital mahremiyetin aşılanması gerektiği kaydedilen raporda, çocukların dijitalde geçirdikleri zamanı azaltmak için de aile içi aktiviteler ve akran gruplarıyla farklı sosyal, kültürel, sportif etk13inliklerin düzenlenmesi tavsiye edildi.

Çocuklarda dijital ve internet bağımlılığına yönelik yapılan çalışmalarda bakanlığın riskleri gören ve ortadan kaldırmayı hedefleyen koruyucu-önleyici faaliyetlere odaklandığı ifade edilen raporda, Davranışsal Bağımlılıklarla Mücadele Ulusal Eylem Planı kapsamında “Dijital Bağımlılıkla Mücadele Kampanyası” çalışmalarına başlanıldığı, Çocuk Destek Merkezleri’nde dijital bağımlılıktan korunmaya yönelik alternatif sosyal ve kültürel faaliyetlerin hayata geçirildiği bildirildi.

Farkındalık eğitimleri
Sadece Nisan 2022’de bin 525 koruyucu aileye “bağımlılığı anlama ve yaklaşım” modülü ekseninde eğitim verildiği aktarılan raporda, 2022 yılı ilk üç ayı içerisinde 1.295 sosyal, akademik, sanatsal, bilimsel-kültürel ve sportif etkinlik üzerinden 3.815 çocuğa ulaşıldığı, farkındalık eğitimlerine ise 4 bin 165 çocuğun katılımının sağlandığı kaydedildi.

Bakanlık bünyesinde risklerin tespiti ve önleyici çalışmalar için “7/24 Sosyal Medya Çalışma Grubu”nun oluşturulduğu, bugüne kadar 1.519 içeriğe müdahale mekanizmasının işletildiği anlatıldı. Raporda, Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu’nun faaliyetlerine de atıf yapılarak, “2018’den bugüne kadar 20.959 adet neşriyat incelemesi (gazete, aylık dergi, haftalık dergi, süreli yayın vs.) yapılmış, 9.315 adet adli bilirkişilik dosyası karara bağlanmış, Mahkemelerden gelen ve re’sen 41 kitabın incelemesi yapılmış, bu 41 kitabın 29’u muzır bulunmuştur” ifadeleri kullanıldı.

Raporda, Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) Hizmetlerinin Etkinliğinin Artırılması(Okul Destek) Projesi kapsamında ise 30 Nisan 2022 itibarıyla ortaokul çağında 11.142, lise çağında 5.621 olmak üzere 16.763 çocuğun aktif olarak projede yer aldığı belirtilerek “Bugüne kadar 81 ilde ortaokul çağında  20.387 ve lise çağında 6.966 olmak üzere toplam 27.253 çocuk projeden faydalandırmıştır” denildi.

0-6 yaş çocukların gelişimini olumsuz yönde etkileyecek içerikteki kitaplardan korunmasını sağlamak amacıyla, bin 120 kitabın incelenerek ebeveynler için uygun bulunan 472 kitaplık bir liste çıkarıldığı aktarılan raporda,  “çocuk dostu söyleşilerin” yanı sıra, “Bilişim Teknolojileri ve İnternetin Bilinçli Kullanımı” başlıklı dijital risklere karşı eğitimlerin verildiği, bugüne kadar 8 bin 939 veli ve 7 bin 687 personele olmak üzere toplam 16 bin 626 kişiye ulaşıldığı kaydedildi.

İhbar hattı oluşturuldu
Raporda çocukların zararlı içeriklerinden korunması amacıyla vatandaşların karşılaştıkları ve çocukları örseleyeceğini düşündükleri içerikleri mutlaka bildirmelerini sağlamak için 530 918 11 17 numaralı BİP ve WhatsApp ihbar hattı oluşturulduğu belirtildi.

3 yaşına kadar ekran yasak!
Raporda, çocukların dijital risklerden korunması konusunda aileler tarafından dikkat edilmesi gereken 13 kritik öneri şöyle sıralandı:

1. 3 yaşına kadar çocuklar ekrana maruz bırakılmamalı.

2. Çocukları internetin risklerinden korumak ve internetin doğru ve bilinçli kullanımı konusunda onlara yol göstermek öncelikli olarak ailelerin sorumluluğundadır. Ailelerin internetin doğru ve güvenli kullanımı konusunda bilinçlenmesi ve çocuklarına rol model olması önemlidir. 

3. Nasıl ki çocuklarımızı dışarıda başına kötü bir şey gelebilir diye eve hapsetmiyorsak, dijital ortamlar riskli diyerek çocukların internetten ve teknolojiden uzak bir hayat sürmelerine de neden olamayız. Burada önemli olan nokta çocuklara teknoloji kullanımını yasaklamak değil, teknolojinin bilinçli ve güvenli kullanımı konusunda onlara rehberlik etmektir.

Zararlı içerik filtresi
4. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından sunulan Güvenli İnternet Hizmeti kapsamında internetteki zararlı içerikleri filtrelemeye yönelik ücretsiz olarak sunulan Çocuk Profili / Aile Profili hizmetlerinin kullanılması çocukların internetteki muhtemel zararlı içeriklere karşı korunmasında yardımcı olacaktır.

5. Çocuklara internet ortamında karşılaşılan her bilgiye güvenmemesi gerektiği, doğru bilgiye nerelerden ulaşabileceği öğretilmeli. Çocuklar rahatsız edici bir mesaj aldığında asla cevap vermemesi ve ebeveynine anlatması gerektiğini bilmeli.

6. Çocuklara bilinmeyen kişilerden alınan e-postaların açılmaması gerektiği, internette çıkan her bağlantıya tıklanmaması gerektiği ve herhangi bir program/dosya indirmeden önce ebeveyne danışılması gerektiği öğretilmeli.

7. Çocukların mahremiyetini korumak ebeveynlerin temel görevleri arasındadır. Bu nedenle aileler çevrim içi ortamlarda çocuklarının fotoğraf, video ve diğer bilgilerini paylaşırken dikkatli olmalı.

8. Aileler tarafından çocuklara internet ortamında özel ve kişisel bilgilerini asla paylaşmaması gerektiği nedenleri ile öğretilmeli. Çocuklara dijital mahremiyet bilinci erken yaşta aşılanmalı.

9. Çocukların internet ortamında tanımadıkları kişilerle arkadaş olmaması, tanıştıkları kişilerle bir araya gelmemesi ve çevrim içi görüşme yapmaması gerektiği öğretilmeli.

Aileler hayır demeli
10. Aileler çocuklarına sınır koymayı, kişilerin sınırları ve mahremiyeti ihlal eden istekleri karşısında hayır diyebilmeyi öğretmeli.

11. Çocukların oyun başında geçirdiği süre, oyun seçimi denetlenmeli. Ayrıca çocukların gelişimlerini olumsuz yönde etkileyecek oyunlar oynamasına izin verilmemeli, bu tarz oyunların riskleri konusunda çocuklar bilgilendirilmeli.

12. Çocukların dijital ortamlarda geçirdikleri zamanı azaltmak amacıyla aile içi aktiviteler düzenlenmeli, çocukların akran gruplarıyla farklı sosyal, kültürel ve sportif etkinliklere katılması desteklenmeli.

13 . Aileler çocukları ile iletişim halinde ve çocuklardaki değişimi gözlemleyebilecek yakınlıkta olmalı.