Seçim Kanunu Meclis'e geliyor: Baraj düşüyor

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ve MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız tarafından hazırlanan Seçim Kanunu Teklifi saat 11.00'de Meclis'e sunuluyor. AK Partili Yazıcı ve MHP'li Yıldız tekliflerine ilişkin açıklama yapacak.

AK Parti ve MHP’nin ortak imzasıyla sunulacak düzenlemedeki en kritik değişiklik seçim barajı olacak. Buna göre, yüzde 10 olan seçim barajı yüzde 7’ye düşürülecek.

Düzenlemeyle siyasi partilerin seçime girebilmeleri için Meclis’te grup kurma şartı kaldırılacak. Düzenlemeye göre, partilerin seçimden 6 ay önce en az 41 ilde örgütlenmeyi tamamlamaları gerekecek. Bu madde ile milletvekili transferlerinin önüne geçilecek.

Özellikle muhtarlık seçimlerinde tartışma konusu olan seçmen kütüklerinin değiştirilmesinin de önüne geçilmesi planlanıyor. Seçimlere kısa bir süre kala seçmen kütüklerinin yer değiştirilmesi mümkün olmayacak. Bunun için de seçmenin son bir yıl içerisinde sürekli olarak bulunduğu adres dikkate alınacak. Tayin ve atama gibi zorunlu haller istisna tutulacak.

Diğer yandan, yeni düzenlemeyle en kıdemli üç hâkim arasında kura yapılacak. İl Seçim Kurulu Başkanı bu kura sonucu belirlenecek.

MECLİSTE AÇIKLAMA
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ve MHP Genel Başkan Yardımcısı Fethi Yıldız seçim kanununda değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifini kamuouy ile paylaştı.

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Yazıcı, açıklamasında şunları kaydetti;

15 maddeden oluşan çalışmamızı maddeler kısmında özetleyeceğim. Bu 15 maddenin 2 maddesi 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu ile ilgili. 1 maddesi 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu ile ilgili. 9 maddesi 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri ile ilgili kananunla ilgili. 1 maddesi 2972 sayılı Mahalli İdareler Kanunu ile ilgili. 

Seçim barajı 7'ye indirilecek

Teklifimizin 1. maddesinde 2839 sayılı kanunun 33. maddesinde yer alan ülke seçim barajının 7'ye indirilmesini teklif ediyoruz.

Teklifin 2. maddesi ile 2839 sayılı kanunun 34. maddesinin birinci fıkrasında kelime düzeltmeleri yapıyoruz. Bu maddenin son fıkrasını yürürlükten kaldırıp şu maddenin yer almasını öneriyoruz; İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde aldığı oy sayısı dikkate alınarak bu maddenin üçüncü fıkrasına göre yapılır.

Meclis'te grup bulunması koşulu kaldırılıyor

Teklifin 3. maddesi ile 2820 sayılı siyasi partiler kanununun 36. maddesinde düzenleme siyasi partilerin seçimlere katılmalarına ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde grubu bulunması koşulunu madde metninden çıkarıyoruz. Bir fıkra ekliyoruz, siyasi partilerin takip eden her seçime girerken bu maddede öngörülen örgütlenme oranında kongre işlemlerini yapmış olmalarını aranmasını bir defa en azından tölere ederek öngörmüş bulunuyoruz.  

Teklifin 4. maddesi ile benzer düzenleme 298 sayılı seçimlerin temel hükümleri hakkındaki kanunda yer alıyor. O düzenlemeyi de buna uygun hale getiriyoruz.

5. madde ile 298 sayılı kanunun 15. maddesinde düzenlenen il seçim kuruluna ilişkin yeni bir düzenleme öneriyoruz. Bu düzenlemeye göre il seçim kurulu başkan ve üyeleri ile yedek üyelerinin birinci sınıfa ayrılmış hakimler arasında adli yargı, adalet komisyonunca kura çekmek suretiyle belirlenmesine ilişkin bir düzenlemeye gidiyoruz. Birinci sınıfa ayrılmış hakim yoksa bu defa kıdem esasına göre bu işlemi adalet komisyonunu icra edeceğine ilişkin düzenleme getiriyoruz.

Teklifin 6. maddesi ile benzer düzenlemeyi ilçe seçim kurulları için öneriyoruz.

Teklifin 7. maddesi ile 298 sayılı kanunun 23. maddesinde bir fıkra eklemesi öneriyoruz. Sandık kuruluna üye bildirme hakkı bulunan bir parti oluru olmadan başka bir parti üyesini sandık kurulu üyesi olarak gösteremez. Böyle uygulamalar var uygulamadan doğan sorunu bu düzenleme önerisi ile giderilmesini teklif etmiş bulunuyoruz.

8. madde ile 298 sayılı kanunun 33. maddesine bir fıkra eklenmesini öneriyoruz. 2972 sayılı mahalli idareler ve mahalle muhtarları ve ihtiyar heyetleri seçimi hakkında kanun uyarınca yapılacak seçimlerde birinci fıkra gereğince yerleşim yeri adresine göre oluşturulan bir yıl önceki seçmen kütüğü güncelleme işlemleri yapılır.  

Adres kayıt sisteminde görünmeyenler en son seçmen olduğu adrese göre seçmen listelerine kaydedilecek

Teklifin 9. maddesi ile 298 sayılı kanunun 36. maddesine birinci cümleden sonra bir fıkra eklenmesini öneriyoruz. Adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde görünmeyenler en son seçmen olduğu adrese göre seçmen listelerine kaydedilir. Seçme seçilme hakkı demokratik hakların başında yer alır bu anlamda vatandaşın kütükten düşmesini önlemeyi hedefliyoruz.

Teklifin 10. maddesi ile 298 sayılı kanunun 40. maddesine adres kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde görünmeyenler ise en son seçmen olduğu adreslerine ibaresini ekliyoruz. Biliyorsunuz adres kayıt sistemine göre adrese yeni kişiler kaydedildiğinde eski kayıtlar otomatikman devre dışı düşüyor. Kişi orada kayıtlı olduğunu zannederken bakıyor ki orada devre dışı. Bu sorunu gidermiş oluyoruz.

"Başbakan" kelimesi madde metninden çıkarılacak

Teklifin 11. maddesi ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne uyum düzenlemesi yapıyoruz. Burada 65. madde başlığı Başbakan ve Bakanlara ilişkin yasaklar başlığını taşıyor. Bunu bakanlara diye düzenleme yapıyoruz. 155. maddesinde ise yine Başbakan sözünü madde metninden çıkarıyoruz bakanların yasaklara uymamaları halinde düzeltme yapıyoruz.

Muhtar seçimlerinin yenilenmesi gerekmeyecek

Teklifin 12. maddesi ile 2972 sayılı mahalli idareler ile mahalle muhtarlıkları ve ihtiyar heyeti seçimi hakkındaki kanunun 32. maddesine şu fıkranın eklenmesini öneriyoruz; Seçim sonucuna göre ilk sırada yer alan muhtar adayı seçilme yeterliliğine sahip olduğunu en geç bir ay içinde belgelendirmesi halinde kendisinin seçimi kazandığına dair ilçe seçim kurulunca mazbata verilir. O süre içinde getirmezse ikinci üçüncü devam ediyor. Bu da muhtar seçimlerinin sık sık iptal edilmesi suretiyle seçimlerin yenilenmesi gibi yanlış uygulamayı ortadan kaldırmayı hedefliyor.

Teklifin 13. maddesi ile gerek il gerekse ilçe seçim kurullarının başkanlarının önerdiğimiz şekilde kabul edilmesi halinde bunun uygulama sürecine ilişkin geçiş düzenlemesi öneriyoruz. Çünkü seçim kurulları iki yılda bir yapılır. Başkan ve üyelerin bazıları bu kanuna göre diğerleri eski mevzuata göre yapılmış. Aksama olma ihtimalini ortadan kaldırmayı hedefliyoruz.

14. madde yürürlük maddesi, 15. madde yürütme maddesi.