Krizin ‘seyyar’ hali… Satılık sandık!

Metehan UD/EGEDESONSÖZ – Ekonomik kriz her geçen gün daha da derinleşiyor. Temel tüketim ürünlerine, akaryakıta, iğneden ipliğe her şeye her gün zam geliyor. Yüksek enflasyon ve sürekli fiyatı artan ürünler, vatandaşların alım gücünü her geçen gün daha da düşürüyor. Krizden etkilenenlerin en başında ise gündelik işlerde parça başı çalışan emekçiler oluyor.

Bu kesimlerden biri de ayakkabı boyacıları... Boya sandıkları ile kent merkezinde karşılaşabileceğimiz ayakkabı boyacıları ile yaşadıkları krizin etkileri üzerine konuştuk. İşlerinin büyük oranda düştüğünü ifade eden ayakkabı boyacıları artan malzeme fiyatlarının da gelirlerini daha da düşürdüğünü belirtti. İnsanların artık ayakkabılarına da önem vermediğini ifade eden ayakkabı boyacıları insanların ayakkabı boyatmak yerine ekmek almayı düşündüğünü dile getirdiler.

‘MÜŞTERİLER PAZARLIK YAPIYOR’
50 yılı aşkın süredir ayakkabı boyacılığı yapan 74 yaşındaki Mustafa Taşdemir, insanların artık ayakkabıyı boyatmaya çekindiğini belirtti. Müşterilerinin pazarlık yaptığını ifade eden Taşdemir “Bir çay bile 5 lira olmuş. Ben 10 liraya boyuyorum, benle 5 liranın pazarlığını yapıyorlar. Ben o fiyata nasıl boyayayım. Kullandığım malzemeyi kurtarmaz. O zaman ekmek yiyemem.Emekliliğim olmasa bu işten geçim sağlayamazdık zaten 4 kişiye bir emekli maaşı ve buradan gelen parayla bakıyorum.” dedi.

‘HAFTADA BİRDEN 20 GÜNDE BİRE’
İşlerinin yarı yarıya azaldığını belirten Taşdemir şunları söyledi:

Sabit müşteriler var ama onlar da artık eskisi gibi sık gelmiyor. Önceden haftada bir boyatmaya gelenler şimdi 15-20 günde bir boyatmaya getiriyor. Burada işlerin azalmasına ek olarak bir de üstüne pazara markete gitmeye korkar olduk. Bir buçuk kilo yoğurt alıyorsunuz 30 lira. Artık alışverişi daha az yapıyoruz. Üç alacağımız şey bire düştü.

Boya sandığının önündeki ‘satılık’ yazısını sorduğumuz Taşdemir elinde iki tane sandık olduğunu belirterek krizden kaynaklı kullandığı sandığı satma kararı aldığı belirtti.

‘MALZEME 5 KATINA ÇIKTI’
16 yıldır Basmane’de ayakkabı boyacılığı yapan Ali Güngör de artan malzeme fiyatlarına dikkat çekti. Son bir senede 3 lira olan malzemenin 17 lirayı geçtiğini belirten Güngör “5 katına çıktı. Cilanın kutusu olmuş 30 lira. Ben bununla nasıl boyayacağım da para kazanacağım. Sürekli hesap yapıyorum. Kaliteli ürün kullanıyoruz ki müşteri kaçmasın. Hiçbir dönem şartlar bu kadar kötü olmamıştı.” dedi.

‘50 ÇİFTTEN 3-4 ÇİFTE’
İnsanların boyama derdi olmadığı için spor ayakkabılara yöneldiğini ifade eden Güngör “Eskisi gibi kundura giyen yok. İnsanlar artık ucuz yollu spor ayakkabı giriyor. Boyama derdi olmuyor. Günü 3-4 tane ayakkabı ile kapatıyorum. Daha öncesinde günde 50 çift ayakkabı boyuyordum. 30 lira ile karnımı doyurayım diğer ihtiyaçlarımı mı gidereyim. Sabit müşteriler de artık ayda yılda bir geliyordum. İnsanlar artık ayakkabılarına önem vermiyorlar. Yaşlılık maaşını başvurdum. Onun sonuçlarını bekliyorum” diye konuştu.

‘BOYATMAYIP EKMEK ALMAYI DÜŞÜNÜYOR’
21 yıldır Konak’ta ayakkabı boyacılığı Ali Demirdöven de “Daha öncesinde 2 liraya ayakkabı boyuyordum. İşler çok güzeldi, fazlasıyla eve ekmek götürebiliyordum şimdi ne yazık ki kriz bizi de vurdu. Ayakkabı bağını 2 liraya alıp 3 liraya satıyorduk, şimdi olmuş 7,5 lira 10 liraya satamıyorum. Ayakkabı boyamayı 5 liradan 10 liraya çıkardık. Boyatmayıp ekmek almayı düşünüyor. İşler yüzde 70 düştü” dedi.

‘BİZE SAHİP ÇIKAN YOK’
Demirdöven şunları söyledi: Ortopedik keçeyi 11 liraya alıyorum 15 liradan satmam gerek ama benle 10 liraya olmaz mı pazarlığı yapıyor vatandaş. Böyle olduğunda para kazanamıyorum. Bütün işler bozuk. Sabit müşterilerimiz artık çok az. Krizin üzerine de bir de meydandaki resmi kurumların taşınması bizi iyice zora soktu. Başka bir işim yok başka bir gelirim de yok evin. Kriz bitirdi bizi ben 7 kişiye bakıyorum. Bize mesleki olarak sahip çıkan bir odada yok. Belediye başkanları da söz veriyor. Yer yapacağız diyorlar yapmıyorlar. İnsanlar geçim sıkıntısını anlatıyor, yaşadıkları zorlukları konuşuyor.