Konak'ta Mübadele Parkı ve Anıtı açıldı

Konak’ta göçmen ailelerin en yoğun yaşadığı Atilla Mahallesi’nde yer alan Mübadele Parkı ve mübadelede döneminde Ege’nin iki yakasında da yurtlarının terk etmek zorunda kalan mübadillerin simgeleştirildiği Mübadele Anıtı açıldı. Konak Belediyesi’nin düzenlediği açılış töreninde, Konak Belediye Başkanı Abdül Batur’un yanı sıra CHP Konak İlçe Başkanı Çağrı Gruşçu, İyi Parti Konak İlçe Başkanı Coşkun Tatar, MHP Konak İlçe Başkanı Yusuf Çoban, AKP Konak İlçe Yönetim Kurulu üyeleri, CHP İzmir İL Yöneticileri, İzmir Büyükşehir, Bornova ve Karşıyaka Belediye Meclis üyeleri, Konak Belediyesi meclis üyelerinin tamamı, muhtarlar, Mübadele Anıtının heykeltıraşı Harun Atalayman, Konak Kaymakamlığı Yazı İşleri Müdürü Mehmet Aksoy, Baro Eski Başkanı Aydın Özcan, Buca organize Sanayi Başkanı Şener Kırıkkaya; Eşrefpaşa Giritliler Derneği Başkanı ve Konak Belediye Meclis Üyesi Ali Peynirci, Dernek Başkan Yardımcısı Fahrettin Varol, İzmir Gültepe Makedonya Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği ve Konak Belediyesi Meclis Üyesi Birol Özkardeşlerile Giritliler Federasyonu Başkanı Yunus Çengel başta olmak üzere göçmen, mübadil ve hemşehri dernekleri temsilcileri katıldı.

İzmir'in kalbi Konak'ta bir Mübadele Anıtı
İzmir Gültepe Makedonya Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği Birol Özkardeşler, açılış töreninde yaptığı konuşmada parkın ve heykelin hayata geçmesinde Başkan Batur’un verdiği desteğin öneminin vurguladı. Özkardeşler,

“Bundan 98 yıl önce Lozan Barış Anlaşmasının ek bir maddesi uyarınca Türkiye ve Yunanistan arasında mübadele anlaşması imzalandı.Ne olursa olsun, adı ister mübadele olsun ister adı göç olsun bu çok acı bir olay. İnsanlar doğup büyüdükleri yerleri, anılarını, arkadaşlarını, büyüklerinin mezarlarını o topraklarda bırakarak bu topraklara geldiler. Bizler de İzmir'de bulunan Rumeli Balkan Dernekleri ve Mübadil Dernekleri olarak bu acıların unutulmaması ve unutturulmaması adına İzmir'de, İzmir'in kalbi Konak'ta bir Mübadele Anıtı'nın yapılması için arkadaşlarımızla bir fikir birliğine vardık. Bu konuda her zaman bize kapısı açık olan değerli Belediye Başkanımız Abdül Batur'a bu konuyu açtık. Değerli Başkanımız Abdül Batur, ilk günden itibaren göstermiş olduğu desteklerle, bu eserin doğmasına sebep oldu. Kendisi de bir mübadil olan Şuayip Tuskan’ın torunu, Değerli Belediye Başkanımız Abdül Batur’a teşekkür ediyoruz” diye konuştu. 

“İzmir’e çok yakıştı”
Mübadele Parkı ve Anıtı Açılış Töreninde söz alan Adnan Menderes üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doçent Dr. Tuncay Saygın da mübadelenin İzmir’e sosyal ve kültürel anlamda büyük katkı sağladığını söyledi.Mübadele Parkının özel bir mekan olduğunu ve Mübadele Anıtının yaşananları gelecek kuşaklara aktaracağını dile getiren Saygın şöyle konuştu:

“Bugün, burada çok özel ve İzmir’e çok yakışan bir tören için toplandık. Mübadele kapsamında yaklaşık 2 milyon kişi zorunlu göç etmek zorunda kaldı. Mübadiller, İzmir’in sosyal, ,ekonomik ve kültürel yapısına çok değer kattı. Müzeler, anı evleri, parklar, anıtlar toplumsal belleğin devamını ve inşasını sağlar. Şu anda çok özel bir yerdeyiz. İnsanlar buradan gelip geçerken heykeli görecek, çocuklar burada oyunlar oynayacak. İlerleyen yıllarda burada anma törenleri yapılacak. Hem anılar tazelenecek, hem de gelecek kuşaklar öğrenecek. Burada çok büyük bir iş yapıldığını düşünüyorum.”

“Aynı acıyı kimse yaşamasın”
Türkiye Giritliler Federasyonu Başkanı Yunus Çengel de Mübadele Anıtı ile İzmir’de bir eksiğin tamamlandığını ifade ederek, “Savaş sonrası imzalanan mübadele anlaşmasının kazananı kimlerdir? Ne yazık ki iki halk da vatan bildikleri yerlerden bir daha geri dönmemek, görememek üzere ayrıldılar. Bu insanların kazandığını söyleyebilir miyiz?Atalarımızın, gitmek isteyip istemedikleri bile sorulmadan,  doğdukları toprakların hasretini çekmelerinin verdiği acıyı bir daha hiçbir toplumun yaşamamaları içinTürkler ve Yunanlılar barışı birlikte savunmalıdır. Birbirlerini tanımalı, birlikte çalışmalar gerçekleştirmelidir. Muhacir ve Mübadiller şehridir İzmir. İzmir’e gelişi ve İzmir’den gidişi yaşamıştır İzmir. Bugüne dek bunu anlatan bir anıtın olmaması büyük bir eksiklikti. Şimdi giden ve gelenlerin sayı değil insan olduğunu anlatan bir anıtımız var. Emeği geçen herkese teşekkür esiyor, bugün bu açılışta olmaktan onur duyuyorum” dedi.

Batur: Mübadele hatıraları bir kara masal gibi aklımızda kaldı
Kendisi de mübadil bir ailenin çocuğu olan Konak Belediye başkanı Abdül Batur, yaptığı konuşmada her iki tarafın da çektiği acılara değindi. Mübadele hikayelerini dedesinden ve akrabalarından dinleyerek büyüdüğünü ifade eden Başkan Batur, “İki ulusun yaşadığı Mübadele, tarihe en büyük dramlardan biri olarak geçti. Anadolu’dan yaklaşık 1,5 milyon insan Yunanistan’a, Yunanistan’dan da 500 binden fazla insan Anadolu’ya zorunlu olarak göç etti. İşgalden,savaştan çıkan Türkiye bunu kabul etmek zorunda kalmıştı. Atayurdundan anayurda dönüştü ama her iki halk için gerçekten de zor ve çileliydi. Bu geçiş çok çetindi. Yolculuk sırasında çok büyük kayıplar verildi. Kimi sevdiğini, çocuğunu, bebeğini, annesini, babasını arkada, denizin mavi sularına bırakmak zorunda kaldı. İşte nesilden nesile aktarılan, izi kalan dediğim acı. Bu acıyı ben de yakından tanıyorum. Selanikli Göçmen Şuayip Tuskan’ın torunuyum ben de. Onunbize anlattıklarını dinleyerek büyüdük. Sadece ondan değil, göçle gelen akrabalarımızdan da dinledik. Bir kara masal gibi aklımızda kaldı” dedi.

“Mübadil ailelere saygı duruşu”
Mübadele Anıtının Ege’nin her iki yakasında aynı acıyı yalayan mübadil ailelere bir saygı duruşu olduğunu belirten Başkan Batur, heykelin kente kazandırılmasında emeği geçenlere teşekkür etti ve sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bugün işte hepimizi bu ortak acı bir araya getirdi. Bizleri, hepimizi birbirimize bağlayan geçmişimizden güç alarak, birbirimize destek olarak, örnek bir dayanışmayla bu acıyı iyileştirmeye çalışıyoruz. Mübadele Heykelimiz yurtlarını terk etmek zorunda kalan iki ailenin, ters istikametlere doğru yürüdüğü anı anıtlaştırıyor. Yani, mübadelenin her iki yakasını da anlatıyor. Ortak anıları ve ortak acıları simgeliyor. Her iki yakanın mübadeleden etkilenmiş insanlarına bir saygı duruşu aslında. Bugün işte o insanları, aile büyüklerimizi, anılarımızı saygıyla anıyoruz.”

Batur: Atatürk bizim kırmızı çizgimizdir
Son günlerde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’e ve göçmenlere yapılan haksız itham ve saldırılara da sessiz kalmayan başkan Batur, “Atatürk bizim kırmızı çizgimizdir” dedi. Yapılan açıklamaları kınadığını söyleyen Başkan Batur, şöyle konuştu:

“Ne yazık ki, son günlerde değerlerimize sistematik şekilde saldırılar, talihsiz ve maksadını aşan, saçma sapan açıklamalar görüyoruz. Bir müftü çıkıyor, Cuma hutbesinde ‘Selanik göçmenleri Sabeyatist, aslında Müslüman değiller’ diye vaaz veriyor. Selanik göçmenleri burada! Hiçbiri bu kendini bilmez müftünün dediği gibi değil. Hepsi dinini bilen Müslüman insanlar. İnsanları ayrıştırmaya, bu şekilde yaftalamaya kimsenin hakkı yok. Bu mesnetsiz açıklamaları şiddetle kınıyor ve kabul etmiyorum. Rumeli Balkan Türklerinin içindeki vatan, millet, ezan, Kuran ve Atatürk sevgisini sorgulamak kimsenin haddi değildir. Mustafa Kemal Atatürk hedef alınarak verilen bir demeçtir. Sizler Atatürk sayesinde camilere girip vaaz verebiliyorsunuz. Camilerde ezan okunuyorsa bu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının sayesindedir. Ayasofya’dada bir din adamı Mustafa Kemal Atatürk’e dil uzatma gafletinde bulundu. Mustafa Kemal Atatürk bizim kırmızı çizgimizdir. Ona laf atanlar gerekli cevabı her zaman alır.Biz kardeşliğin barışın demokrasinin peşinde yürümeye devam edeceğiz. Vazgeçemediğimiz en önemli şey Atatürk’ün bize emanet ettiği Cumhuriyet. Onun çizgisinden ayrılmadan çalışmaya devam edeceğiz.”

Batur sözünü tuttu
Konak Belediye Başkanı Abdül Batur, mübadil ailelere ve göçmen vatandaşlara verdiği Mübadele Parkı ve Anıtı sözünü yerine getirmenin gururunu yaşadıklarını ifade ettiği konuşmasını Nazım Hikmet Ran’ın un utulmaz “Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür / ve bir orman gibi kardeşçesine / bu hasret bizim” dizelerinin yer aldığı Davet şiiri ile bitirdi. Konuşmaların ardından Mübadele Anıtı’nın kurdelesi kesilerek üzerindeki örtü kaldırıldı. Başkan Batur, kaidesinde mübadeleyi ve mübadilleri anlatan kısa bir açıklama yazısı ile birlikte Selanik'ten Türkiye’ye gelen mübadilleri İstanbul ve İzmir limanlarına getiren GülcemalVapuru’nun görselinin de yer aldığı heykelin sanatçısı Harun Atalayman’a teşekkür plaketitakdim etti.

Açılışa büyük ilgi
Konak Belediyesi Meclis Üyelerinin tam kadro katıldığı açılış töreninde İzmir Büyükşehir, Bornova ve Karşıyaka Meclis Üyeleri de katıldı. Açılışa siyasi parti temsilcilerinin yanı sıraEşrefpaşa Giritliler Derneği, İzmir Gültepe Makedonya Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği ile Giritliler Federasyonu, Lozan Mübadilleri Vakfı Ege Bölge Temsilciliği, Bornova Selanik Kültür ve Dayanışma Derneği, Bornova Giritliler Derneği, Buca Genç Rumeli Kanatlar ve Civar Köyleri Eğitim Kültür ve Dayanışma Derneği, Kanarya Arnavutları Kültür ve Dayanışma Derneği, İzmir Balkan Derneği Federasyonu, İzmir Balkan Dernekleri Federasyonu, İzmir Folklor Derneği, İzmir Gültepe Makedonya Göçmenleri Derneği, Makedonya Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği, Rumeli Göçmenlerini Kültürünü Yaşatma Derneği, Selanik Türkleri ve Buca Yaylacıklılar Eğitim Kültür ve Dayanışma Derneği, Tire Giritliler Derneği, Bornova Selanikliler Derneği, İzmir Rumeli Kadınları Derneği, Öykü Tiyatro Topluluğu, Alsancak Girit Türkleri Kültür Dostluk ve Dayanışma Derneği, Ayvalık Mübadiller Kültür ve Dostluk Derneği, İzmir ve Ege Bölgesi Sivas Dernekleri Federasyonu, Mübadele Muacirleri, Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği, Ege Pomakları Kültür ve Dayanışma Derneği, Girit Mübadiller Derneği, Çeşme Arnavutları Derneği, Karşıyaka Giritliler Derneği, Afrika Kültür Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği, Makedonya Göçmenleri Birleştirme Derneği,Kuşadası Selanik Mübadilleri Derneği yönetici ve temsilcileri katıldı.