İzmir’in en kritik yatırımı! Soyer kalem kalem anlattı... 4’üncü faz ne anlam ifade ediyor?

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ-  İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İZSU Genel Müdürlüğü, yüzülebilir körfez yolunda Büyük Kanal Projesi’ndeki çalışmalarını hız kesmeden sürdürmeye devam ediyor.

-BAŞKAN SOYER, 'ÇİĞLİ 4'ÜNCÜ FAZ' İÇİN KONUŞTU: SİYASİ İKBALİME DEĞİL, GELECEĞE YATIRIM!

Bu kapsamda hayata geçirilen ve Türkiye'nin en büyük ileri biyolojik atıksu arıtma tesisi olma özelliklerinden birini taşıyan Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi'nde 4’üncü faz için temel atımı gerçekleştirildi.

Yaklaşık 1 milyon 80 bin kişiye hizmet edecek yeni hat sayesinde 24 saat kesintisiz olarak çalışan Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nde yağışlı havalarda daha yüksek debilerde atık su arıtılması mümkün olacak. Tesisin mevcut kapasitesi 216 bin metreküp yani yüzde 36 oranında artacak.

Atık su deşarj kalitesi açısından Türkiye’nin örnek arıtma tesislerinden biri olan Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin kapasitesini artırma çalışmaları Körfez’deki iyileşmeyi sürdürmek için de büyük önem taşıyor.

KİRLİLİĞİ KARADAN, KIYIDAN VE DENİZDEN KUŞATMA ALTINA ALDIK
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, yeni faz projesinin yanında körfezde kirliliği engellemek adına körfeze akan derelerin ıslah edilmesi için çalışmalar yürüttüklerini kaydetti. Soyer açıklamasında “11 milyar 95 milyon liralık Yaşayan Körfez yatırımımızın özü şu… Körfez’e 50 yıldır akan kirliliği karadan, kıyıdan ve denizden kuşatma altına aldık. Bugüne kadar Körfezle ilgili elbette birçok çalışma yapıldı. Bunların bir kısmı tamamlanmış, bir kısmı ise yarım kalmış. Önceki tüm belediye başkanlarımıza bu emekleri için şükranlarımı sunuyorum. Biz bu dönemde kirliliği halının altına süpürmek yerine onu kaynağında sıfırlayan kapsamlı ve yenilikçi bir yol haritası belirledik. Karada, kıyıda ve denizin içinde bir zincirin halkaları gibi uzanan 10 devasa yatırımla körfezdeki kirliliği kuşatma altına aldık. Yaptığımız yatırımlarla İzmir Körfezi'ndeki kirliliğin kökünü kazıyoruz.  Kimse körfezin temizliğiyle ilgili bir mucize beklemesin. 50 yılın birikmiş sorununu çözmek için elimizde bir sihirli değnek olmadığını iyi biliyoruz. Fakat bu meşakkatli yolu yürümekte tam kararlıyız. Öte yandan ben bu geniş çerçeveyi çizdiğimde lütfen kimse bu işlerin on yıllar daha sürecek yatırımlar olduğunu düşünmesin. Geçtiğimiz yıl Mayıs - Haziran aylarında İZSU HİM Merkezi’ne gelen kokuyla ilgili şikayetleri ile 2023 yılının aynı dönemdeki şikayet sayıları arasında büyük fark var.. Aradaki çok büyük farkın nedeni, yaşayan körfez seferberliğimizin hızla sonuç vermesi. Tüm İzmirlilerin içi rahat etsin. Yaşayan Körfez Seferberliği’ni oluşturan 10 projemiz ilerledikçe, bu şikayetlerin daha da azaldığını ve kısa sürede hayatımızdan çıktığını göreceksiniz” şeklinde konuştu.

KANALLARI AYIRMAZSAK TESİSİMİZ DAİMA BİR TANSİYON HASTASI GİBİ YAŞAYACAK
Başkan Soyer, yağmur suyu ve kanalizasyon hatlarının bir olması sebebiyle de atık tesisinin kapasitesinin üzerinde çalıştığını belirterek iki hattın birbirinden ayrılması konusunda yoğun çalıştıklarını da kaydetti. Soyer açıklamasında   “Körfeze giden kirliliğe vurduğunuz neşter Buca’nın, Çiğli’nin üst noktalarından başlayıp denizin içine kadar uzanıyor. Körfez temizliği için yaptığımız karadan müdahaleler şöyle bir işlem gerektiriyor. Örneğin Buca’daki ana arterleri, yoğun trafik güzergahlarını kazmak zorunda kalıyoruz. On yıllardır yağmur suyuyla bütünleşik akan devasa kanalizasyon kanallarını gün yüzüne çıkarıyoruz. Bu hat üzerine içinde bir insanın yürüyebileceği kadar büyük künkler yerleştiriyoruz ve yerin altına gömüyoruz. Yani şehrin altına yeraltı dereleri inşa ediyoruz. Son üç yılda bu şekilde Körfez’e açılan 220 kilometrelik yağmur suyu hattını tamamladık. 2023’te ise yaklaşık 7 milyar liralık dev bir yatırımla 270 kilometre yağmur suyu hattı daha yapacağız. Yatırımlarımız Balçova’dan Çiğli’ye kadar körfezin etrafını saran tüm merkez ilçeleri kapsıyor. Önümüzdeki beş yılda bu zorlu, meşakkatli ve ciddi bir bütçe gerektiren yolu tamamlayarak İzmir’in yağmur suyu ile kanalizasyon hatlarını birbirinden tümüyle ayıracağız. Tüm atık sular arıtma tesislerimize, yağmur suları ise hiç kirlenmeden doğrudan Körfez’e akacak. Çocuklarımıza tertemiz bir Körfez bırakmanın tek yolu, kirliliğin kökünü kazımak. Bunun da en önemli yolu, bugüne kadar kimsenin el atmadığı yağmur suyu hatlarını tamamlamak. Eğer bunu yapmazsak Çiğli Arıtma Tesisimiz daima bir tansiyon hastası gibi yaşayacak ve verimi düşecek. Biz yağmur suyu hatlarını yaparak aynı zamanda bu değerli tesise gelen su miktarını dizginliyor ve onun ömrünü uzatıyoruz” diye konuştu.

1 MİLYON METREKÜPE ÇIKARACAĞIZ
Yapılan çalışmalar ile 4’ncü faz çalışmasının bir bütün olduğunu belirten Soyer, “Yaşayan Körfez Seferberliğimiz’in ikinci adımı, Körfez çevresindeki arıtma tesisi kurulu gücünde yaptığımız devamsa hamle. Ben görevi devraldığımda bugün bulunduğunuz Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin 604 bin 800 metreküplük 1-2 ve 3. Fazları düşük verimle çalışıyordu. 250 milyon liralık revizyon projemizle bunu en üst seviyeye çıkarıyoruz. Buna ek olarak Narlıdere’deki Güneybatı Atıksu Arıtma Tesisi’nin kapasitesini membranbiyoreaktör teknolojisi ile 36 bin 400 metreküp artırarak 21 bin 600’den 58 bine çıkarıyoruz.  Karabağlar’da kurduğumuz İzmir’in ilk yeraltı arıtmasının kapasitesi ise 100 bin metreküp. Bu tesis, iç bölgelerde zaman zaman kokuya neden olan yavaş kanalizasyon akışını hızlandıracak. Öte yandan, bu tesiste arıtılmış atıksuların Meles Çayı’na verilmesiyle, Meles’e tatlı su kaynağı yaratılarak kent merkezinde ekolojik bir koridor oluşturulacak. 2026 yılında tamamlanacak 850 milyon liralık bu yatırımımızın bir özelliği de EXPO 2026 projemizin de bütünleyici bir parçası olması. Ve bugün… Bizleri bir araya getiren Dördüncü Faz’ın tek başına arıtacağı kirli su miktarı 216 bin metreküp. Böylelikle bu dönemde İzmir Körfezi’ni temizleyecek toplam arıtma kapasitesini 626 bin 400 metreküpten 978 bin 800 metreküpe, yani yaklaşık 1 milyon metreküpe çıkartıyoruz” dedi.

ARTIK ÇAMUR BİRİKMEYECEK
Sözlerine ekolojik dengeyi korumak istediklerini belirterek devam eden Başkan Soyer, şu ifadeleri kullandı;

“İzmir’in geleceğine yatırım derken tam da bunu kastettim. Arıtma tesislerimizin bu kurulu gücü İzmir’e yaklaşık elli yıl boyunca, yani bugünün genç İzmirlileri torun sahibi olduklarında dahi yeterli olacak. Arıtma tesislerinde yaptığımız yenilikler sadece kapasite artışıyla sınırlı değil. Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin çevresindeki çamur depolama alanlarını boşaltıyor ve bu alanda ekolojik restorasyon uyguluyoruz. Sadece bunun için ayırdığımız bütçe 750 milyon lira. 20 yılı aşkın süreyle birikmiş çamuru bu bölgeden 5 yılda tümüyle uzaklaştıracağız. 2013 yılında devreye alınan Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi çamur çürütme ve kurutma ünitesinde zaman içerisinde oluşan yıpranma nedeniyle revizyon ve kapasite artışı yapıyoruz. 800 milyonluk bu yatırım sayesinde artık arıtma tesisinin çevresinde çamur birikmeyecek. Kurutulan çamur, çimento üretimi ve benzeri süreçlerde yakıt olarak kullanılarak yeniden ekonomiye kazandırılacak. Ayrıca, günde 604 bin 800 metreküp kapasiteli Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin çıkışına günde 200 bin metreküp kapasiteli geri kazanım ünitesi kurarak kazanılmış atık suları tarımsal ve kentsel kullanıma yönlendiriyoruz. 1 milyar liralık bu büyük yatırım Körfez kıyılarındaki dalyanların ekolojik restorasyonu ve balık stoklarının yeniden çoğalması için de tarihi bir öneme sahip. Projemizin yapım ihalesi 2023 sonunda gerçekleşecek. Yaşayan Körfez Seferberliğimizin üçüncü ve son ayağı, denizde yaptığımız müdahaleler. Halihazırda Çiğli Arıtma Tesisi’nden çıkan arıtılmış atık sular iç körfeze dökülüyor. Biz, 200 milyon liraya mal olan bir derivasyon kanalı açarak atık su deşarj noktasını değiştiriyoruz. Arıtılmış tatlı suları Eski Gediz yatağına ve buradan da Orta Körfez’e taşıyoruz. Böylelikle, arıtılmış atık suların iç körfeze yönelik koku baskısını ortadan kaldırıyoruz. Projemizin yapımı Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın iznini takiben başlayacak ve kısa sürede tamamlanacak. Son olarak, körfezde sığlaşma kaynaklı koku sorununun da önüne geçiyoruz. Körfez’e akan derelerin getirdiği teressübat ile 0.5 metreye kadar sığlaşan dere çıkış ağızlarında eksi 4 metreye kadar deniz tabanında tarama çalışması yaparak kokuya neden olan malzemeleri alandan uzaklaştırıyoruz. Bornova Deresi, Bostanlı Deresi, Peynircioğlu Deresi çıkış ağızlarında 420 bin metreküplük tarama çalışması gerçekleştirdik. Ayrıca Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi çıkış noktasında sığlaşan alanda dip taraması yapıyoruz. Tarama çalışmalarından çıkan çamurlarla Çilazmak Dalyanı’nın rehabilitasyonunu sağlayacak ve Körfez’in balık çeşitliliğinin korunmasına katkıda bulunacağız. Bu konudaki izin süreçleri de İZSU Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülüyor.”