İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefonda nükleer müzakerelerin 7 ay daha uzatılması konusunu görüşürken ayrıca, Tahran ile Moskova arasındaki ekonomik ve siyasi ilişkileri ele aldı.
İran Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Ruhani konuşmasında, Rusya'nın İran'ın Buşehr kentinde iki nükleer reaktör inşa etmesini öngören anlaşmanın iki ülke arasında sadece bilimsel ve teknolojik olarak değil, aynı zamanda uluslararası anlamda da olumlu etki bırakacağını söyledi.
Terörle mücadelede de iki ülke arasında işbirliğine vurgu yapan Ruhani, bu işbirliği ve etkileşimin Suriye ve Irak'ta teröre giden yolun önünü keseceğini belirtti.
Viyana'da son olarak 7 ay daha uzatılması kararı alınan nükleer müzakerelerde Rusya'nın tavrını öven Ruhani, bunun yakın zamanda bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması anlamında olumlu etki bırakacağını kaydetti.
Rusya'ya uygulanan yaptırımları eleştiren İran Cumhurbaşkanı, "Tahran ve Moskova'nın açık biçimde tüm dünyaya 'yaptırım devrinin kapandığı' mesajını iletmesi gerekiyor" diye konuştu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise, kapsamlı bir nükleer anlaşma için gereken tek şeyin daha fazla zaman olduğunu söyledi.
Putin, İran'ın, kendi topraklarında uranyum zenginleştirme hakkı dahil olmak üzere tüm endişelerini anladıklarını vurguladı.
MÜZAKERELER 7 AY UZATILDI
Uluslararası Atom Enerji Kurumu (UAEK), pazartesi günü İran ile BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ve Almanya ile İran arasındaki nükleer müzakerelerin 7 ay daha uzatılması kararı almıştı. UAEK, İran’ın nükleer müzakereler kapsamında üzerine düşen adımları attığını açıkladı. İran’ı müzakereler yoluyla zaman kazanmakla suçlayan İsrail ve bazı Batı ülkelerinin aksine, kurumun aylık raporu İran’ın zenginleştirilmiş uranyum miktarını geçici uzlaşıya uygun olarak azalttığını gösterdi.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, müzakerelerin uzatılma kararına rağmen, nihai anlaşmanın yapılacağından emin olduğunu söyledi.
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de, yaptırımların problemi çözmediğini belirterek, "Biz inanıyoruz ki müzakere sürecinde bu sorun çözülecek. Biz bunu en kısa sürede başarmak istiyoruz. Kimse erteleme istemiyor. Bizim zamana ihtiyacımız yok" diye konuştu.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de aynı gün nihai anlaşmaya yönelik önemli ilerleme kaydedildiğini söyledi. İran’ın şimdiden çok miktarda nükleer maddeyi üretmeyi bıraktığını ve bu sayede dünyanın daha güvenli bir yer haline geldiğini söyleyen Kerry, şu aşamada yaptırımların kaldırılmasına dair ise bir karar alınmadığını açıkladı.
İRAN URANYUM GAZI STOKUNU DÜŞÜRMÜŞTÜ
Geçen yıl 5+1 ülkeleriyle sağlanan uzlaşma uyarınca İran, yüzde 5 zenginleştirilmiş uranyum gazı stoğunu 8 bin 300 kilogramdan 7 bin 400 kilograma düşürdü.
Tesisleri inceleyen UAEK uzmanları, bir atom bombası imal edilebilmesi için yaklaşık 1000 – 1500 kilogram civarı zenginleştirilmiş uranyum gerektiğini söylüyor. Ancak İran’ın elindeki maddeler, etkili bir silah yapılması için gereken nükleer zenginliğe sahip değil.
Ayrıca rapora göre İran elindeki nükleer maddelerin büyük kısmını zaten nükleer yakıta dönüştürdü. Yani geri alınması uzun zaman ve büyük maliyet gerektiren bu işlem, İran’ın nükleer maddelerden bomba yapma niyetinin olmadığının da bir göstergesi olarak rapora geçti.