İlber Ortaylı: Bozkurt Türk milletinin sembolüdür

A Milli Futbol Takımı'nın Avusturya galibiyetinde futbolcu Merih Demiral’ın gol sevincini “Bozkurt” sembolüyle kutlaması tartışmalara neden oldu. Alman makamları tepki gösterdi, diplomatik kulisler hareketlendi. UEFA soruşturma başlatacağını duyurdu. Türkiye kamuoyu da bu sembolün “siyasi” olduğunu öne sürenlerle “tarihi” olduğunu belirtenler olarak ayrıştı.

1927’de basılan ve dönemin Maliye Bakanı Mustafa Abdülhalik Renda’nın imzasının yer aldığı 5 Türk Lirası’nın üzerinde Bozkurt görseli bulunuyor.

"Manası vardır, destan yazılmıştır"
Tartışmalar devam ederken, tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Bozkurt sembolüne ve Türk tarihindeki yerine ilişkin değerlendirmesinde şunları kaydetti;

Türk tarihinde ‘Bozkurt’ bir semboldür, idoldür. Öyle sadece bir partinin, grubun sembolü değildir. Biz çöl takımından değiliz, steplerden gelen bir milletiz. O yüzden kurt bizim için mühim ve manalı bir semboldür. Destanları, hikayeleri var. Tür olarak da çok dayanıklıdır. Kurt sırtını herhangi bir şekilde dayamadan, sırtını garantiye almadan öyle bir ihtiyaç duymadan savaşabilen bir hayvandır. Yaşam savaşı verme bakımından çok beceriklidir. Sürü halinde de avlanır ama tek başına da çok dirayetli ve dirençlidir.

"Milli mücadelede bile kullanıldı"
O yüzden yaşam savaşı veren, özgürlük savaşı veren milletler için ayrı bir sembolik değeri ve önemi vardır. Milli Mücadele’de de sembol olarak vardır. Devlet çok kullandı. Eserlerde vardır. Kimseyi alakadar etmez. Gamalı haç ve Naziler ile bir benzerlik kurmak saçmalıktır. Bozkurt birinin kafasından çıkmış, sonradan üretilmiş bir sembol değildir.

Bir milletin mücadele azmi ve kararlığını ifade eden tarihi bir derinliği vardır. Roma’nın (Remus ve Romulus’u büyüten) kurduyla bağlantısı var mıdır bilemem ama başka milletler de kullanmıştır onu. Macarlar mesela. Ayrıca Volga Nehri boyunca kullanılır o sembol. Ecnebiler de Atatürk’e ‘Bozkurt’ diyordu.

Atatürk de bozkurt sembolünü benimserdi. Paraların üzerinde kullanıldı, hatırlayın o dönemi. Başka yerlerde de semboldü. Dönemin siyasi ortamı gereği İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kalktı o semboller.(Hürriyet)