Dönüşüm zirvesinde ‘katılım’ krizi ve balon çıkışı!

Sinan DOĞAN/EGEDESONSÖZ - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Event Ayna işbirliği ile Ege Genç İşadamları Derneği (EGİAD) ev sahipliğinde düzenlediği 'Şehrin Geleceği-Geleceğin Şehri' toplantısında katılım krizi yaşandı.
 
Daha önce programda konuşmacı olarak yer alan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ile İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, İzmir Hilton Oteli'ndeki toplantıya gelmedi. EGİAD Başkanı Seda Kaya öğleden sonraki programda konuyla ilgili bir konuşma yaptı. Kocaoğlu ve Demirtaş'ın katılmaması nedeniyle program değişikliği yapılırken, toplantı bir saat gecikmeli başladı.
 


'İZMİR AMELİYAT MASASINA YATIRILMALI'
Çevre ve Şehircilik İzmir İl Müdürü Selahattin Varan, İzmir'de yapı stoğunun ameliyat masasına yatırılması gerektiğini söyledi. Türkiye'de köyden göç sonucu gecekonduların şehirleri virüs gibi sardığını, imar afları da sorunları tetiklediğini belirten Varan, ciddi manada sakat bir yapı stoğu oluştuğunu söyledi. Türkiye'nin ve İzmir'in deprem kuşağında olduğunu hatırlatan Varan, 14 milyon yapının 20 yıl içinde 6.5 milyonunun dönüşmesi gerektiğini vurguladı. Varan, "İzmir çok ciddi bir şekilde ameliyat masasına yatırılması lazım. Süreç işliyor, zaman geçiyor: Zaman icraat zamanı. Mutlaka bu dönüşümü yapmamız gerekiyor. Vatandaşın hukukunu koruyarak, yerinde dönüşüm yaparak mutlaka bunu gerçekleştirmemiz lazım" dedi.
 
BİR MİLYON KONUT YIKILACAK
Kentsel dönüşüm ile ilgili yasanının 2005'te çıkmasına rağmen İzmir'de kentsel yenileme, kentsel dönüşümün oluşmadığını belirten Varan, ancak Ankara'nın, İstanbul'un, Bursa'nın, Konya'nın, Kayseri'nin değiştiğini, dönüştüğünü gördüklerini dile getirdi. İzmir genelinde bina yaş ortalamasının 25, Sayıştay raporlarına göre kaçak ve çarpık yapılaşma oranının yüzde 60-65 olduğunu belirten Varan, 1 milyon konutun hemen dönüşmesi gerektiğini söyledi. Varan, "Bakanlığımız Ankara, İstanbul, İzmir ve Bursa'yı öncü şehirler ilan etti. Bakanlığımız en büyük kentsel dönüşümü Karabağlar'da 540 hektarlık riskli alanda yapıyor. Hızlı bir şekilde gidiyoruz. Hem belediyenin hem Bakanlığımızın birlikte çalışması devam ediyor. İzmir genelinde dönüştürülmesi gereken alanın 4 milyon 371 bin hektar olduğu tespit edildi. Yıkılması gereken bina sayısı ise 313 bin. Bakanlığımız 838 hektar, Büyükşehir 305 hektarda dönüşüm yürütüyor. Bakanlığımızın yürüttüğü dönüşüm Büyükşehir Belediyesi'nin 3 katı büyüklüğünde. Planlar biter bitmez bir pencere açılmış olacak” şeklinde konuştu.

12 BİN BİNAYA RİSKLİ DAMGASI
Riskli yapı başvurularında 2013'e göre geçen yıl yüzde 10'luk artış olduğunu belirten Varan, "12 bin yapıyı riskli yapı ilan ettik. Bize başvuran yaklaşık 8 bin vatandaşımızın kira ödemelerini yapıyoruz. Ayda 4.5 milyon lira kira yardımı yapıyoruz" diye konuştu.
  
Müteahhitler Federasyonu Başkanı Necip Nasır, İzmir'de 6.5 milyon denilen riskli konut sayısının 10 milyon olduğunu düşündüğünü söyledi. Nasır, "Sadece yüzde 15 sağlıklı yapı stoğuna sahibiz. Biz Kentsel Dönüşüm Yasası'nın devrim ve reform niteliğinde olduğunu düşünüyoruz. Çünkü yaptırım gücü yüksek. Kentsel dönüşüm bir sosyal proje. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı maksimum destek veriyor. Türkiye'de en fazla toplantının yapıldığı yer İzmir. Hep tartıştık, konuştuk. Bu doğru hareketti. Sevindirici olan nokta herkesin dönüşümde mutabık olması… Gelinen süreç harekete geçme zamanı" dedi.
 


‘DÖNÜŞÜM BALONU PATLAYACAK’
Kentsel yenilemede İzmir'in birinci sırada olduğunu vurgulayan Nasır, "Kentin yüzde 85'inin dönüşmesi lazım ama İzmirli kendi semtinde yaşamak istiyor. Karşıyaka'da doğup büyüyen birini Buca'da oturmaya ikna edemezsiniz. İzmir'de dönüşüm yerinde olmalıdır. Bunun için ise ada bazında çalışmalar yapılmalı. Esas yoğunluğun olduğu Alsancak'tır, Alaybey'dir. Bir depremde ortaya çıkacak sonuçları düşünmek bile istemiyoruz. Fakat özel sektör şu an hareket edemiyor. Bir balona benzetiyorum bu durumu, balon şişiyor. Yakında patlayacak. Patlarsa İzmir için kötü olacak. Yine beton yığını bir kente sahip olacağız” şeklinde konuştu.
 
İzmir'in planlarının olmadığını vurgulayan Nasır,  kentin 50 yılının, 100 yılının planlanması gerektiğini söyledi. İlçe belediyelerin ada bazında çevresiyle, bölgesiyle bütüncül planların yapılması halinde kentin bir noktaya geleceğini ifade eden Nasır, “Dün İzmir'in 100 binlik planları yeniden askıya çıktı. Özel sektör de iş yapmak istiyor. O zaman İzmir 10 yılda arzu edilen dünya kenti olur” dedi.

KAYA: DÖNÜŞÜM FIRSAT AMA FIRSATÇILIK OLMASIN
EGİAD Başkanı Seda Kaya, Dernek olarak şehirlerin yapılanmalarını ve şehircilik uygulamalarını yakından takip etmeye çalıştıklarını ve şehirlerin insani ölçeklerde, farklı boyutlarıyla yaşanabilir mekanlar olmasının önemini sürekli vurguladıklarını söyledi. Kaya, "Kamuoyuna sunduğumuz EGİAD Kültürpark ve Kordon Raporları bu duyarlılığın ürünleri. Her iki rapor daha yaşanılır, daha uygar ve daha insan odaklı bir İzmir özlemini dile getiren öneriler dizisi" dedi.

Kentsel dönüşümün sosyolojik ve ekonomik boyutları ile birlikte ele alınmasını öneren Kaya, Kentsel Dönüşüm hamlesinin, bir fırsat olarak görülmesi gerektiğini ancak fırsatçılığa dönüşmesine de meydan verilmemesini istedi. Kaya, "Kentsel dönüşümde amaç binaları yıkıp yeniden yapmak değildir. Kentsel dönüşüm aynı zamanda şehirlerin yeniden planlanması sağlıklı ve sürdürülebilir bir bütünlük içinde yapılaştırılması açısından bir fırsattır. Kentsel dönüşüm sadece gecekonduların dönüştürülmesinden ibaret değildir. Deprem gerçeğini göz önüne alarak planlı ruhsatlı alanlarda da bina yenilemelerinin zorunlu ve acil bir konu olduğunu düşünüyoruz. Toplu konutlar düzenlenirken bile kent kimliğini bozmayacak şekilde dikkatli olunması gerekmektedir. Şu anda İzmir’de bu konunun maalesef göz ardı edildiğini görüyoruz" diye konuştu.