Denizin taşmasına teknik yorum: İzmir için milat oldu!

Ozan EKİZ / EGEDESONSÖZ – İzmir’de Cumartesi’yi Pazar’a bağlayan gece doğal afet meydana geldi. Özellikle körfezdeki ilçeleri ve sahil bendini etkileyen afette deniz taştı, binin üzerinden konut ve dükkan sular altında kaldı.

Hava tahminleri yapan ve İzmir’in popüler sosyal medya adreslerinden olan İzmir Hava Durumu ekibi yaşanan afete dair Egedesonsöz’e açıklamalarda bulundu.

‘ALÇAK BASINÇ DENİZE VAKUM ETKİSİ UYGULADI’
Ekip üyelerinden Emir Süregen, taşkının oluşum sürecini teknik olarak değerlendirdi. Alçak basınç vurgusu yapan Süregen “Cumartesi gecesi Ege Denizi’nde alçak basınç oluşmuştu. Alçak basınçların vakum etkisi var, kendine doğru çekme etkisi var. Bu sebepten deniz yukarı doğru kabardı. Bu kabarmaya fırtına eklendi. Fırtına bütün denizi Kordon boyunca ileri doğru itti. Alçak basıncın vakum etkisine fırtına da eklenince deniz taşmış ve kabarmış oldu” ifadeleriyle yaşananları özetledi.

’15-20 YILDA DENK GELEBİLECEK BİR OLAYDI’
Yaşanan olayın nadir ve ender olduğuna değinen Süregen, “2004’ten beri bu kadar derin bir alçak basınç gelmemişti ülkemize. 976 milibara kadar düştü şimdi alçak basınç. 976 milibar bizim coğrafyamız için ender diyebileceğimiz bir basınç. Bu basınçla beraber deniz kabardı ve fırtına da eklenince deniz Kordon’a akmış oldu. 15-20 yılda denk gelebilecek olaylardan bir tanesi böyle alçak basınç yaşanması” dedi.

‘İZMİR İÇİN MİLAT OLDU, ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA DAHA SIK GÖRÜLECEK’
İklim krizi ile afetlerin sıklığının artmasına değinen Süregen, “Bu afetin sıklığı ilerleyen yıllarda artabilir. Bu anlamıyla İzmir için bir milat oldu diyebiliriz. İklim krizi ve küresel ısınmaya bağlı olarak önümüzdeki zamanlarda 2-3 yılda bir kadar gibi sık bir aralıkla görebiliriz. 976 milibar coğrafyamız için ender görülebilecek bir basınçtı. Bundan önce biz çok uyarı yapmıştık körfez ilçeleri için” şeklinde konuştu.

‘MAVİŞEHİR DENİZ SEVİYESİNİN ALTINDA, ÇOK DAHA BÜYÜK TAŞKINLAR YAŞANACAK’
Karşıyaka ilçesinde bulunan Mavişehir'in deniz seviyesinin altında bir yer olduğuna değinen Süregen, kent merkezinin haricinde burada ayrıca taşma riskinin olduğuna değinerek, “Mavişehir’de bu tarz durumları hep yaşıyorduk. Deniz seviyesinin de aşağısında bir yer. Mavişehir bir bataklık. Orada bulunan evler deniz seviyesinin aşağısında. Orası çok daha riskli bir yer. Bu tarz şeyleri kent merkezinden çok daha sık yaşayacak orası” dedi.

‘KÖRFEZİN BİZİM İÇİN TEHLİKESİ ARTIYOR’
Süregen, alınabilecek önlemler için şu ifadeleri kullandı:

“Körfezin bizim için tehlikesi artıyor. Bu tarz basınç sistemlerine ne zaman gelirse gelsin İzmir’de bu taşkınlar yaşanır. Bu taşkınların önüne geçmek çok zor. Çok ciddi bentler yapılması lazım sahile. Ya da sahilde taşkın olabilecek bütün yerleşimi komple kaldırmak lazım. Dalgakıranlar da çok olabilecek bir şey değil. Dalgakıranlar da bir yere kadar etkili olabiliyor. Deniz tamamen yükseldiği için pek önüne geçilemiyor. Bu fırtına ile gelen bir dalga değil. Denizin tamamen normal seviyesinden 1-2 metre yükselmiş olmasıdır. Fırtına olmasa bile yükseliyor. Havanın vakum gibi yukarıdan çekmesi gibi düşünebilirsiniz. Diğer bir deyişle alçak basınç olduğu yere vakum yaptığı için denizi oraya doğru çekiyor, bir başka tarafta da deniz çekiliyor. Ayın git-gel gibi bir hadise. Bunun üzerine 90-100 km’lik bir fırtına eklenince taşkın kaçınılmaz oldu.

‘İZMİR’DE NADİREN YAŞANDIĞI İÇİN HAZIRLIKLI DEĞİLİZ’
Başka ülkelerde de bu tip taşmalar yaşanıyor. Rusya’da Sochi’de de yaşandı bugün. Orada da deniz taşkını yaşandı. Bazı Avrupa ülkelerine bakınca orada bu tip taşmalar daha fazla yaşanıyor. O tip ülkelerde geçmişten yana tedbirli ilerliyorlar. Bizde ender olan bir hadise olduğu için biz bu tarz şeylere hazırlıklı değiliz. Bizim karamız denizle çok yakın. İzmir’de sahilde oturduğumuzda elinizi atsanız denize değecek gibi oluyor. Hollanda’da da özellikle Rotterdam’da kara daha yüksek kalıyor. Doldurma yukarı doğru yapılmış. Karanın da üstüne doldurma yapıyorlar, deniz aşağıda kalıyor. Deniz yükselse bile çok etkilemiyor. Avrupa’nın kuzeyinde bu tarz basınç değişimleri çok daha kuvvetli ve daha sık. Ender olan yerlerde bu tarz taşkınlar yaşanabiliyor”